କାବ୍ଯ ନାୟିକା

ଶବ୍ଦ ସହ ଅର୍ଥାଳଙ୍କାରରେ ଯୁକ୍ତ

ବାକ୍ଯ ହେଲେ ରସାତ୍ମକ ।

ତାହା ହୋଇଥାଏ ଉତ୍ତମ କାବ୍ୟ ଯେ

ପଠନେ ଥାଏ ମାଦକ ।।

ଛନ୍ଦେ ହୋଇ ଛନ୍ଦି ଭାବ ରସେ ବନ୍ଦୀ

କବିତା ହୁଏ ପରିପୁଷ୍ଟ ।

କବିତା ସମ୍ଭାରେ କାବ୍ୟ ରୁଦ୍ଧିମନ୍ତ

କରେ ଜ୍ଞାନୀକୁ ଆକୃଷ୍ଟ ।।

ବିନା ଆଶ୍ରୟରେ ତିଷ୍ଠି ନ ପାରନ୍ତି

କବିତା-ବନିତା-ଲତା ।

ଶବ୍ଦେ ସରସତା ଅର୍ଥରେ ଗାମ୍ଭୀରତା

କାବ୍ଯେ ଭରେ ମଧୁରତା ।।

ନାୟକ ବିନା ନାୟିକାର ସ୍ଥିତି

ଜୀବନେ ନାହିଁ ପୂର୍ଣ୍ଣତା ।

କବିର ନାୟିକା ସ୍ବୟଂ ହି କବିତା

ସିଏ କଳ୍ପନା ପ୍ରସୂତା ।।

ମନର ମାନସୀ ଅଦୃଶ୍ୟ ନାୟିକା

ମୂଳ ଉତ୍ସ ପ୍ରେରଣାର ।

କବି ଲେଖନୀକୁ କରେ ତ୍ବରାନ୍ବିତ

ନିର୍ଗତ ଯେ ଅନ୍ତଃସ୍ବର ।

ଜୟଦେବଙ୍କର କାବ୍ଯର ନାୟିକା

ଥିଲେ ସ୍ବୟଂ ପଦ୍ମାବତୀ ।

ତାଙ୍କ ପ୍ରେରଣାରୁ ଗୀତଗୋବିନ୍ଦର

ହୋଇଲା ସଫଳ ସୃଷ୍ଟି ।।

କଳ୍ପନା ବିଳାସୀ ମାନସୀ ନାୟିକା

କାବ୍ଯର ଅୟମାରମ୍ଭ ।

ନାୟିକା କାବ୍ଯର ଅଟେ କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ

ତା'ବିନୁ ଯେ ଅସମ୍ଭବ ।।

କବି ହୃଦୟର ମାନସୀ ନାୟିକା

ରୂପସୀ ଅଭିସାରିକା ।

କବି ମାନସର ଆବେଗ ସ୍ପନ୍ଦନ

ତା'ବିଚ୍ଛେଦ ଲାଗେ ଏକା ।।

ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜ ଓ କବି କାଳିଦାସ

ଲେଖିଲେ କାବ୍ଯ ବିବିଧ ।

ନାୟକଙ୍କୁ କରି ଉପମା ମଣ୍ଡିତ

ହୋଇଲେ ବିଶ୍ବ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ।।