ଗୌତମ ବୁଦ୍ଧ

ବୈଶାଖର ପୂଣ୍ଯ ତିଥି ଚନ୍ଦନ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ

କପିଳ ବାସ୍ତୁ ନଗର ଉଦ୍ଯାନ ଲୁମ୍ବିନୀ ॥

କୋଳେ ଜନମିଲ ତୁମେ ମାହେନ୍ଦ୍ର ଲଗନେ

ବିଶ୍ବ ଜନତାଙ୍କ ଦୁଃଖ ତାପ ବିନାଶନେ ॥

ପ୍ରକୁତିର ମନୋରମ ପରିବେଶ କୋଳେ

ଧନ୍ଯ ଶାକ୍ଯ ସିଂହ ତବ ଜନମ ଲଗନେ ॥

ଆନନ୍ଦ ଆବେଗେ ଭରା ହସ କୂତୁହଳେ

ଭରିଗଲା ରାଜପୁରୀ କପିଳ ବାସ୍ତୁରେ ॥

ବାଲ୍ଯ କାଳେ ପିତା ମାତା ଯେ ସିଦ୍ଦାର୍ଥ ନାମ

ଦେଇ କେତେ ଉତ୍ସବାଦି କରିଲେ ପାଳନ ॥

ବିତରିଲେ ବହୁ ଦୁଃଖି ଦରିଦ୍ର ଙ୍କୁ ଧନ

ପୁତ୍ର ଲାଭ ହେତୁ ହେଲେ ଆନନ୍ଦିତ ମନ ॥

ପିତା ତୁମ ଶୁଦ୍ଧୋଦନ ମାତା ମାୟା ଦେବୀ

ପାଳିଲେ ତୁମକୁ ପରେ ବିମାତା ଗୌତମୀ ॥

ଦୈବର ନିଷ୍ଠୁର ଲୀଳା କେହୁବା ରୋଧିବ

ଜନ୍ମ ସପ୍ତ ଦିନେ ମାତା ତେଜି ଇହ ଧାମ ॥

ଯିବାରୁ ହୋଇଲ ତୁମେ ମାଉସୀ ପାଳିତ

ମାଂତୂସ୍ନେହ ଗୌତମୀଙ୍କ ଠାରୁ ହେଲ ପ୍ରାପ୍ତ ॥

ଗୌତମୀ ପାଳିତ ହେତୁ ଗୌତମ ନାମରେ

ଅବିହିତ ହେଲ ତୁମେ ବଡ ହେବା ପରେ ॥

ସଂସାର ର ଦୁଃଖ ବ୍ଯାଧି ନିରାଶା ଯନ୍ତ୍ରଣା

ଦୂରାଇବା ଲକ୍ଷ୍ଯେ କଲ ଦୁର୍ବାର ପ୍ରତିଜ୍ଞା ॥

ସନାତନ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ସେ ବେଳକୁ କେତେ

କୁସଂସ୍କାର ଭାରେ ଭ୍ରଷ୍ଟ ହେବା ଦେଖି ନେତ୍ରେ ॥

ନାନା ଯାଗ ଯଜ୍ଞ ପଶୁ ବଳୀ ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାର

କରାଳ ଗ୍ରାସ ରେ ଧର୍ମ ସଂସ୍କୁତି ସକଳ ॥

ଦିନୁଦିନ ଧ୍ବଂଶ ପଥେ ଥିଲା ଅଗ୍ରସର

ଚାହିଁ ଆନୟନ ଲକ୍ଷ୍ଯେ ତହିଁ ସୁସଂସ୍କାର ॥

କରି ଥିଲ କେତେ ଶ୍ରମ ଦୁର୍ବାର ଉଦ୍ଯମ

ଜ୍ଞାନ ଅନ୍ବେଷଣେ ରତ ହେଲ ହେ ଗୌତମ ॥

ରୋଗୀ , ବୂଦ୍ଧ , ଶବ ଆଦି ଦୂଶ୍ଯ ଭୟଙ୍କର

ଚାହିଁ ସୁ‐ସନ୍ଧାନ ଆଶେ ଶାସ୍ବତ ଜ୍ଞାନର ॥

ଦୀର୍ଘ ଯାମିନୀ ରେ ତେଜି ରାଜ ‐ପୁରୀ ନଗ୍ର

ସାଥେ ସ୍ତ୍ରିରୀ ପୁତ୍ର ଧନ‐ ଐଶ୍ବର୍ଯ୍ଯ ସଂଭାର ॥

ସୁକଠିନ ତପ ସାଧନାରେ ନିରନ୍ତର

ରତ ରହି ନୀରଞ୍ଜନା ତଟିନୀ ତଟର ॥

ବୋଧି ଦୂମ ମୂଳେ ବସି ଚିନ୍ତାମଗ୍ନ ଚିତ୍ତେ

ବୋଧି ବା ପରମ ତତ୍ତ୍ବ ଲାଭ କଲ ଶେଷେ ॥

ଦିବ୍ଯ‐ଜ୍ଞାନ ,ଦିବ୍ଯ‐ତେଜ , ଦିବ୍ଯ‐ବଳ ଲଭି

ବୁଦ୍ଧ ହେଲ ସବୁ କ୍ଷେତ୍ରେ ଲଭିଲ ଯେ ସିଦ୍ଧି ॥

ଜ୍ଞାନ ବିତରଣେ ରତ ହେଲ ସେବେ ଠାରୁ

ଉଦ୍ଧାରିଲ ମାନବଙ୍କୁ ଦୁଃଖ ‐ଦୁର୍ଦ୍ଧିନରୁ ॥

ସଂସାର ତାରଣ ଅର୍ଥେ ତବ ଜ୍ଞାନ ଦୀକ୍ଷା

ଯୋଗାଇଲା ପ୍ରତି ହୂଦେ ଅଭିନବ ଶିକ୍ଷା ॥

ବଢିଲେ ଦିନକୁ ଦିନ ଶିଷ୍ଯେ ଯେ ତୁମର

ସାଜିଲେ ଶ୍ରମଣ ଭିକ୍ଷୁ ଧର୍ମ ର ପ୍ରଚାର ॥

ବୁଦ୍ଧ , ଧର୍ମ , ସଙ୍ଘ ଏହି ତ୍ରି‐ରତ୍ନ ଆଧାରେ

ବିରାଜିଲ ଏସିଆର ଆଲୋକ ଭାବରେ ॥

ସାରା ଦେଶେ ବୁଲି ପ୍ରଚାରିଲ ଦିବ୍ଯ ଜ୍ଞାନ

ଉପଦେଶ ମାନ ତୁମ ଆହା କି ! ନହାନ ॥

କ୍ଷଣକରେ ମଣିଷର ହୂଦେ ଜାଗରଣ

ଆଣି ଯା ଅଚିରେ କରେ ପରିବରତନ  ॥

ଧର୍ମର ନିଗୂଢ ତତ୍ତ୍ବ ସରଳ ଭାବରେ

ବୁଝାଇ ଜନତାଙ୍କର ଆଦର୍ଶ ତହିଁରେ ॥

ଭରି ବିସ୍ତାରିଲ ତୁମେ ବୌଧ ଧର୍ମ ନାମେ

ନୂତନ ଧର୍ମ ‐ସଂସ୍କୃତି ନବ ‐ଆନ୍ଦୋଳନେ  ॥

ଅହିଂସା , ସତ୍ଯ , ଆଧାରେ ଗଠିତ ଯେ ଯାହା

ଚିରନ୍ତନ ଅମଳିନ ରହିଥିବ ତାହା ॥