ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା

ଯାହାର ବସନ୍ତ ଯାଉଛି ଗଡ଼ି

ବର୍ଷ ପରେ ବର୍ଷ ଫରଦ ଯୋଡ଼ି

ସତ୍ୟ ନିଜର ଖୋଜୁଛି ସତ୍ତା

ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ।

ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଯେଉଁଠି ବଢ଼ାଇ କାୟା

ଛଡ଼ାଇ ନେଉଛି ମାଟି ମା'ର ମାୟା

ନିତି ଦିଗଭ୍ରଷ୍ଟ ନାଗରିକତା

ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ।

ଗାନ୍ଧୀ ଗୋପବନ୍ଧୁ ବରେଣ୍ୟ ଜନ

କରିସାରି ଲକ୍ଷେ ଆନ୍ଦୋଳନ

ସାଧିଥିଲେ ଯେଉଁ ସୁଖ ମୁକୁତା

ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ।

ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାରେ ଆଜି ମାତିଛି ଜାତି

ପରାଜୟେ ସତ୍ୟ ଦିଏ ମଥାପାତି

ଦିବାଲୋକେ ନିଃସହାୟ ପ୍ରତିଟି ସୁତା

ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ।

ଘର ଢିଙ୍କି ଯେବେ ସାଜେ କୁମ୍ଭୀର

ଅମୂଲ୍ୟ ପାଲଟେ ତୁଠ ପଥର

ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗେ ମିଥ୍ୟା ହୀନମନ୍ୟତା

ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ।

ମାତୃଭାଷା ଯେବେ ହୁଏ ନିନ୍ଦିତ

ବାହୁଲ୍ୟରେ ଅର୍ଥନୀତି ଶକତ

କର୍ତ୍ତବ୍ୟବୋଧରେ ଖଚ ବିବିଧତା

ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ।

ଅହିଂସା ଯେଉଁଠି ଦରାଣ୍ଡେ ରାହା

ଜନତା ହଜାଏ ମାଟିର ମାୟା

ଶୁଷ୍କ ବାହାସ୍ଫୋଟ ଭର୍ତ୍ତି ବାରତା

ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ।

ପର ଦୁଃଖେ ଏଠି ପରାଣ ହସେ

ଆହୁରି ଦୁଃଖକୁ ଠେଲିବା ଆଶେ

ମଦ ମତ୍ତେ ଭାବେ ନିଜେ ନିର୍ମାତା

ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ।

ଯନ୍ତ୍ର ପରି ରବି ହୁଅନ୍ତି ଉଦେ

'ସ୍ଵାଧୀନତା' ଏଠି ଗଣି ପ୍ରମାଦେ

ଯଉତୁକେ ବଧୂ ହୁଏ ନିଷ୍ପେସିତା

ଏ କି ବୋଲାଏ ସ୍ଵାଧୀନତା ।