ଚିକିତ୍ସା ରହସ୍ୟ

ପ୍ରାୟ ପଚାଶ ବର୍ଷ ତଳର ଗୋଟିଏ କଥା । ମଙ୍ଗଳପୁର ଗାଁରେ ଜଣେ ଜମିଦାର ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ନାମ ବିଷ୍ଣୁ ଗୁପ୍ତ ଥିଲା । ତାଙ୍କ ଜମିଦାରି ସେପରି ବିଶେଷ ବଡ ନଥିଲା, ତେବେ ଜମିଦାରି ସାଙ୍ଗକୁ ତାଙ୍କର କିଛି ବ୍ୟବସାୟ ମଧ୍ୟ ଥିଲା ।

ମଙ୍ଗଳପୁର ଗାଁରେ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ବୈଦ୍ୟ ଥିଲେ । ବିଷ୍ଣୁ ଗୁପ୍ତଙ୍କର ଦେହ ପା ଖରାପ ହେଲେ ସେ ଦେଖୁଥିଲେ । ବୈଦ୍ୟଙ୍କର ପରଲୋକ ହୋଇଯିବାରୁ ବିଷ୍ଣୁ ଗୁପ୍ତ ବହୁତ ଦୁଃଖିତ ହେଲେ ।

ଏହାପରେ ଥରେ ବିଷ୍ଣୁ ଗୁପ୍ତଙ୍କୁ ଜ୍ୱର ହେଲା । ଅଳ୍ପ ଦୂରରେ ଥିବା ଶ୍ୟାମଗଡ ଗାଁର ବୈଦ୍ୟ ଜୟରାମଙ୍କୁ ଡକା ହେଲା । ଜୟରାମ ଆନନ୍ଦରେ ଆସି ବିଷ୍ଣୁ ଗୁପ୍ତଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ । କାରଣ ଏଡେ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଚିକିତ୍ସା କରିବାର ସୁଯୋଗ ତାଙ୍କୁ ପୂର୍ବରୁ କେବେବି ମିଳି ନଥିଲା । ସେ ଆସି ଔଷଧ ଦେଲେ ଓ ସବୁଦିନ ଆସିଲେ । ତିନି ଚାରିଦିନରେ ଗୁପ୍ତ ପୁରାପୁରି ସୁସ୍ଥ ହୋଇଗଲେ । ସେ ବୈଦ୍ୟଙ୍କୁ ଶହେଟଙ୍କା ଧରାଇ ଦେଲେ ।

ବାସ୍ତବିକ ବିଷ୍ଣୁଗୁପ୍ତଙ୍କର ବିଶେଷ କିଛି ହୋଇ ନଥିଲା । ସାମାନ୍ୟ ଜ୍ୱର । ହୁଏତ ସେ ବିନା ଚିକିତ୍ସାରେହିଁ ଆପଣାଛାଏଁ ଭଲ ହେବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିଥାନ୍ତେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ କୌଣସି ଜରୁରୀ କାମରେ ସହରକୁ ଯିବାକୁ ପଡୁଥିବାରୁ ସେ ଔଷଧ ଖାଇ ଶୀଘ୍ର ଆରୋଗ୍ୟ ହେବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ । ବୈଦ୍ୟଙ୍କ ଔଷଧ ଭଲ କାମ କରିବାରୁ ସେ ଖୁସି ହେଲେ । ଏତେଗୁଡିଏ ଟଙ୍କା ଦେବାର ତାହାହିଁ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ । ତେବେ ଅନ୍ୟ କାରଣ ବି ଥିଲା । ଗୁପ୍ତ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ବୈଦ୍ୟ ଅଭାବୀ ଲୋକ ।

ବୈଦ୍ୟ ଅବାକ୍ ହୋଇଗଲେ । କାରଣ ଏଭଳି ସାଧାରଣ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ କେହି ପାଂଚ ଦଶଟଙ୍କାରୁ ବେଶି ଦେଉ ନଥିଲେ । ସେ ଗୁପ୍ତଙ୍କୁ କି ଭାଷାରେ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେବେ ବୁଝିପାରିଲେ ନାହିଁ । ଆନନ୍ଦରେ ଗଦ୍ ଗଦ୍ ହୋଇ ସେଠାରୁ ସେ ଚାଲିଗଲେ ।

ଏହାର ଠିକ୍ ଦୁଇଦିନ ପରେ ସେ ହଠାତ୍ ଗୁପ୍ତଙ୍କ ଘରେ ଆସି ପହଁଚିଗଲେ । ଗୁପ୍ତ ପଚାରିଲେ, “କ’ଣ ବୈଦ୍ୟ ମହାଶୟ । ଆମ ଗାଁ ରାସ୍ତା ଦେଇ ଆଉ କୁଆଡେ ଯାଉଥିଲେ କି?”

ବୈଦ୍ୟ କହିଲେ “ନା, ଖାସ୍ ଆପଣଙ୍କ ସହ କଥା ଅଛି ବୋଲି ଆସିଛି ।”

“ବେଶ୍, ବେଶ୍ । ତେବେ କୁହନ୍ତୁ ।” ଏତିକି କହି ଗୁପ୍ତ ବୈଦ୍ୟଙ୍କୁ ବସିବାକୁ ଚୌକି ଦେଖାଇ ଦେଲେ ।

ବୈଦ୍ୟ କଣ୍ଠସ୍ୱର ଧୀର କରି କହିଲେ, “ଗୋପନ କଥା ।”

ଗୁପ୍ତ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ବୈଦ୍ୟକୁ ଗୋଟିଏ ଭିତର କୋଠରୀକୁ ନେଇଗଲେ । ବୈଦ୍ୟ ଥରେ ଯୋରେ ନିଶ୍ୱାସ ନେଇ କହିଲେ, “ମହାଶୟ, ଆପଣଙ୍କୁ ଚିକିତ୍ସା କଲାବେଳେ ମୁଁ ହଠାତ୍ କେତୋଟି ଉପସର୍ଗ ଦେଖିଲି । ସେଥିରୁ ବୁଝିଲି ଆପଣଙ୍କ ଭିତରେ ଗୋଟିଏ ଭୀଷଣ ବେମାରି ଦେଖା ଦେଇଛି । ତାହାର ଚିକିତ୍ସା ନ ହେଲେ…”

ଗୁପ୍ତ ପଚାରିଲେ “ନହେଲେ?”

ବୈଦ୍ୟ ସଙ୍କୋଚ ଛାଡି କହିଲେ “ଆପଣ ଛଅମାସ ପରେ ଇହଧାମ ପରିତ୍ୟାଗ କରିବେ ।”

ଗୁପ୍ତ ପଚାରିଲେ “ଯଦି ସେ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ଅଛି, ତେବେ ଚିକିତ୍ସା କିଆଁ ନ ହେବ?”

“କଥା କ’ଣ କି, ସେ ଚିକିତ୍ସା ଟିକିଏ ବ୍ୟୟସାପେକ୍ଷ । ଅର୍ଥାତ୍ ମୋତେ ବହୁତ ମୂଲ୍ୟବାନ ଔଷଧ ତିଆରି କରିବାକୁ ପଡିବ । ସୁନା ଭସ୍ମ ସେ ଔଷଧରେ ପଡିବ । ହଜାର ହଜାର ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ ।”

ଗୁପ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନକଲେ “କେତେ ହଜାର?”

ବୈଦ୍ୟ ଉତ୍ତର ଦେଲେ “ସମୁଦାୟ ପ୍ରାୟ ବାର ହଜାର ପଡିବ ।”

ତହୁଁ ଗୁପ୍ତ ମୁଣ୍ଡ ହଲାଇ କହିଲେ, “ବୈଦ୍ୟଜୀ, ମୋତେ ବଅସ ଆସି ସତୁରି ହେଲାଣି । ମୁଁ ଜୀବନରେ ଯାହା କରିବାର କରିଛି । ଏଣିକି ମୋ ପୁଅ ଜମିଦାରି ତଥା ବେପାର କଥା ବୁଝୁଛି । ମୁଁ ଭଗବତ୍ ଚିନ୍ତାରେ କିମ୍ବା ପୋଥି ପୁରାଣ ପଢି ସମୟ ବିତାଉଛି । ମୋର ଆଉ ଦୀର୍ଘ ଜୀବନ କ’ଣ ଦରକାର? ଭଗବାନ ଯଦି ଚାହିଁବେ, ତେବେ ମୁଁ ପରଲୋକଗମନ କିଆଁ ନ କରିବି? ନା ବୈଦ୍ୟଜୀ, ମୁଁ ବାର ହଜାର ଟଙ୍କା ଦେଇ ପାରିବି ନାହିଁ ।”

ବୈଦ୍ୟ ଗମ୍ଭୀର ହୋଇ କହିଲେ, “ଆପଣ ମୋ କଥାରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉ ନାହାଁନ୍ତି । ମୁଁ ଠିକ୍ କହୁଛି । ଚିକିତ୍ସା ନହେଲେ ଛଅ ମାସରେ ଆପଣ ଯିବେ । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଚିକିତ୍ସା ଆରମ୍ଭ ହେବା ଦରକାର ।”

ଗୁପ୍ତ କହିଲେ “ବୈଦ୍ୟ ମହାଶୟ! ମୋର ଚିକିତ୍ସା ଦରକାର ନାହିଁ, ଦୁନିଆରେ କେତେଜଣ ଏପରି ଦୁର୍ମୂଲ୍ୟ ଚିକିତ୍ସାର ଆଶ୍ରୟ ନେଇ ପାରିବେ?”

ବୈଦ୍ୟ କହିଲେ, “କିନ୍ତୁ ଚିକିତ୍ସା ନହେଲେ ଆପଣଙ୍କ ବଂଚିବାର ଆଶା ଆଉ ନାହିଁ ଯେ!”

ଗୁପ୍ତ କହିଲେ “କହିଲି ପରା, ମୋର ବଂଚିବାରେ ଆଉ ମୋଟେ ଆଗ୍ରହ ନାହିଁ! ତେବେ ଆପଣ ଯଦି ଚାହାଁନ୍ତି, ତ ଚିକିତ୍ସା କରି ପାରନ୍ତି । ମୁଁ କିନ୍ତୁ ଠିକ୍ ବର୍ଷକ ପରେ ଟଙ୍କା ଦେବି । କାହିଁକିନା ବର୍ତ୍ତମାନ ମୋ ପାଖରେ ଆଉ ଟଙ୍କା ନାହିଁ ।”

ବୈଦ୍ୟ ପଚାରିଲେ “ବର୍ଷକ ପରେ ଆପଣ କେଉଁଠାରୁ ବାର ହଜାର ପାଇବେ?”

ଗୁପ୍ତ ହସି ହସି ପଚାରିଲେ “ଆପଣଙ୍କ ଭଳି ଜଣେ ସାଧାରଣ ବୈଦ୍ୟ ଯଦି ଛଅ ମାସରେ ବାରହଜାର ଟଙ୍କା ଆୟ କରି ପାରିବେ ବୋଲି ଭାବିଲେ, ତାହେଲେ ମୋ ଭଳି ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା ଜମିଦାର ଓ ବ୍ୟବସାୟୀ ବର୍ଷକରେ ବାରହଜାର ଯୋଗାଡ କରିପାରିବ ନାହିଁ କାହିଁକି?”

ବୈଦ୍ୟ ଅପ୍ରତିଭ ହୋଇ ଟିକିଏ ଚିନ୍ତା କରି କହିଲେ, “ଆଚ୍ଛା, ତେବେ ତାହାହିଁ ହେଉ । ମୁଁ ଆଗାମୀ କାଲିଠୁଁ ଚିକିତ୍ସା ଆରମ୍ଭ କରୁଛି ।”

ପରଦିନ ବୈଦ୍ୟ ଔଷଧ ଧରି ଆସି ସେଠାରେ ପହଁଚିଲେ । ଗୁପ୍ତ ତାଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେଲେ । ପ୍ରତି ସପ୍ତାହରେ ବୈଦ୍ୟ କିଛି କିଛି ଔଷଧ ନେଇ ଆସୁଥାନ୍ତି ଓ ତାହା କିପରି ସେବନ କରିବାକୁ ହେବ, ତାହା ମଧ୍ୟ କହି ଦେଉଥାନ୍ତି ।

ଦିନେ ବୈଦ୍ୟ ଗୁପ୍ତଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ “ଆଜ୍ଞା, ବର୍ତ୍ତମାନ ଆପଣ କିପରି ଅଛନ୍ତି?”

ଗୁପ୍ତ କହିଲେ “ଭଲ ଅଛି । ମୋର ରୋଗ ତ ମୋତେ କିଛି ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦେଉ ନଥିଲା, ଆପଣ ବିଚକ୍ଷଣ ବୈଦ୍ୟ ବୋଲି ଲୁଚି ରହିଥିବା ରୋଗ ଧରି ପାରିଲେ । ଚିକିତ୍ସାରେ ସେ ରୋଗ କେତେ ମାତ୍ରାରେ ଭଲ ହେଉଛି, ସେକଥା ସିନା ଆପଣ ବୁଝିପାରିବେ! ମୁଁ ତ ରୋଗଟି ଅନୁଭବ କରୁନଥିଲି, କେତେଦୂର ତାହା ଭଲ ହେଲା କି ନହେଲା, ସେକଥା ମୁଁ କିପରି ବୁଝିବି?”