પ્રામાણિક છોકરો

ફરાદી નામનું ગામ ત્યાં એક ગરીબ કુટુંબ તે ગામની વાડીમાં રહેતુંં હતુંં. સંદીપ નામનો છોકરા ભણવામા હોશિયાર પણ ગરીબ હોવાથી ભણવામા રસ આપી શકતો ન હતો. તેના માતા -પિતા સખત મહેનત કરતા હતા, પરંતું તેમનો એકમાત્ર પુત્ર સંદીપ નાના -નાના કામ કરીને ભણી રહ્યો હતો. તે કામમાં વધુ સમય આપતો હતો. તેમ છતાં, તે પોતાનો બાકીનો સમય તેના વર્ગ શિક્ષકના ઘરે અભ્યાસ કરતો. તેથી શિક્ષકો હંમેશા તેના માટે સહાનુભૂતિ અનુભવતા હતા. તેને બને તેટલી મદદ કરવી. ક્યારેક તે પુસ્તકો પણ લાવતા. તેની મહેનત જોઈને શિક્ષકે એકવાર તેને કહ્યું, ‘અરે સંદીપ, તુંં બહુ ભણે છે. તો તુંં શિષ્યવૃત્તિ પરીક્ષા કેમ નથી આપતો ? જો તું પરીક્ષા આપીશ, તો તું ચોક્કસપણે પાસ થઈશ. તને શિષ્યવૃત્તિ પણ મળશે. 'પણ સંદીપ પરિસ્થિતિ સામે લાચાર હતો. તેથી તે મૌન બેસી ગયો. કારણ કે તે વિચારી  રહયો હતો, કે પરીક્ષાની ફી કેવી રીતે ચૂકવીશ ?

 હવે ફી ભરવા માટે માત્ર એક દિવસ બાકી હતો. સંદીપની જેમ શિક્ષક પણ વિચારવા લાગ્યો. પછી તેના શિક્ષકે તેને કહ્યું, ‘સંદીપ, હવે ફી ભરવા માટે માત્ર એક દિવસ બાકી છે.’ સંદીપએ કહ્યું, ‘સાહેબ, હું કાલે ચોક્કસ ફી ચૂકવીશ’. સાહેબએ કહ્યું, ‘ઠીક છે, કાલે ફી ભરો, પણ આ પુસ્તક તમારી સાથે લો અને ચોક્કસ વાંચો.’ સંદીપ ઘરે ગયો અને ઉતાવળે પુસ્તક વાંચવા માટે ખોલ્યું, તો તેને જોયું તે શું છે? તે પુસ્તકમાં તેણે 2000 રૂપિયાની નવી નોટ જોઈ. તેને આશ્ચર્ય થયું કે, આ રૂપિયાની નોટ પુસ્તકમાં કેવી રીતે આવી ? તેને સમજાયું કે આ રૂપિયાની નોટ સાહેબની જ હોવી જોઈએ. હું તે રૂપિયાની નોટ કેવી રીતે લઈ શકું ? તે પૈસા સાહેબના છે. પૈસા સાહેબને પરત આપવા જોઈએ એમ વિચારીને તેમણે તરત જ સાહેબના ઘરનો રસ્તો પકડી લીધો. રસ્તામાં તેના મનમાં વિચારો ચાલી રહ્યા હતા. ‘આ પૈસાનો ઉપયોગ શિષ્યવૃત્તિ, કપડાં, પુસ્તકો માટે કરી શકાય છે. આ મારા માટે ખૂબ ઉપયોગી છે, પરંતું આ પૈસા મારા નથી. 'તે સાહેબના ઘરે દોડી ગયો. સાહેબ તેમની ખુરશીમાં બેસીને પુસ્તક વાંચતા હતા. સંદીપએ કહ્યું, ‘સાહેબ, તમે મને જે પુસ્તક વાંચવા દીધું તેમાં 2000 રૂપિયાની નોટ હતી.  તમારી છે, લો. 'તેથી તેણે તે સાહેબને આપી.

 સાહેબે કહ્યું, ‘શાબાશ સંદીપ ! તારી પરિસ્થિતિ ખૂબ ખરાબ હોવા છતાં, તે તેના વિશે ક્યારેય વિચાર્યું નથી. તરત જ તું મારા પૈસા લઈને મારી પાસે આવ્યો, મને આજે ખબર પડી કે તું ખરેખર એક પ્રામાણિક છોકરો છે. શાબ્બાશ ! મેં તારી પરીક્ષા આપવા માટે આ બે હજાર રૂપિયાની નોટ ચોપડીમાં રાખી હતી. તે પરીક્ષા પાસ કરી છે.'

 સાહેબે સંદીપને તે પૈસાથી ઈનામ આપ્યું. તેણે પરીક્ષા ફી ભરી. તેણે સખત અભ્યાસ કરવાનું શરૂ કર્યું. અંતે તે સારા માર્ક્સ સાથે પાસ થયો. તેને શિષ્યવૃત્તિ પણ મળી. તેની સમસ્યાઓ દૂર થઈ.