આદર્શ શિક્ષક

જે શિક્ષક આપણું જીવન બદલી નાખે છે, તે આપણો માર્ગદર્શક જ બને છે, પણ આપણે તેને આપણો આદર્શ માનવા માંડીએ છીએ, કારણ કે કોઈ સ્વાર્થ વગર જો શિક્ષક ગરીબ બાળકોનું જીવન સુધારી શકે છે, તો પછી તે કોઈનો આદર્શ કેમ બનવો જોઈએ.અહી એક આદર્શ શિક્ષકની વાર્તા છે. 

રામપર ગામની શાળામાં ભારતી નામની છોકરી હતી. તે ભણવામાં ખૂબ હોશિયાર હતી અને તેનું મન એટલું તીક્ષ્ણ હતું કે તે ઉતાવળમાં દરેક પ્રશ્નનોના ઝડપી જવાબ આપતી હતી. પરંતુ તેના ઘરની સ્થિતિ એટલી સારી નહોતી. તેના પિતા ખેડૂત હતા. ભારતીના માતા -પિતા તેને પ્રેમથી પરી કહેતા. ભારતી તેના ઘરની સ્થિતિ અને તેના માતાપિતાના સંઘર્ષથી સારી રીતે વાકેફ હતી. નાની છોકરી અને તેના મોટા સપના. મોટી થઈને ભારતી ડોક્ટર બનવા માંગતી હતી જેથી તે તેના માતાપિતા, શાળા અને ગામનું નામ ઉંચું કરી શકે.

ભારતીની શાળા માત્ર દસમા ધોરણ સુધી હતી. અગિયારમા અને બારમા ધોરણના અભ્યાસ માટે આઠ કિલોમીટરની મુસાફરી કરવી પડતી હતી. ઘણા માતાપિતાઓ પોતાની દીકરીઓને દૂર રહેવાને કારણે આગળના અભ્યાસ માટે દીકરીઓને પણ મોકલી શકતા ન હતાં અને ઘણા નાની ઉંમરે તેમની દિકરીઓના લગ્ન કરી દેતા હતા. જ્યારે ભારતી દસમા ધોરણમાં હતી ત્યારે તેના મનમાં એક ડર હતો કે શું તેના માતા -પિતા તેને વધુ અભ્યાસ માટે ઘરેથી દૂર મોકલી દેશે કે તેના જલ્દી લગ્ન કરશે તો. તે આ વિશે કોઈને કંઈ કહેતી નથી, પરંતુ તેની અંદર એક ડર પેદા થયો હતો.

ભારતીની શાળામાં એક શિક્ષક હતા જેનું નામ કમલેશકુમાર હતું. તે જાણતા હતા કે ગરીબી શું છે. તેઓ હંમેશા તેમની શાળાના બાળકોને પ્રોત્સાહિત કરતા અને બાળકો તેમની દરેક બાબતોનું પાલન કરતા. ભારતીના મનનો ભય દિન પ્રતિદિન વધતો જતો હતો. માતાપિતા, ઘરની સ્થિતિ જોઈને તે વધુ ડરી જતી હતી. એવું કહેવાય છે કે ભગવાન પૃથ્વી પર કોઈ ને કોઈ સ્વરૂપે આવે છે અને આ વખતે તેમણે કમલેશ કુમારને શાળાના શિક્ષક તરીકે ભારતીના ભયને દૂર કરવા મોકલ્યા. ભારતીને તેની શાળા અને જિલ્લામાં ધોરણ 10 માં પ્રથમ સ્થાન મળે છે પરંતુ તે ખુશ નથી કારણ કે તેની અંદરનો ડર તેને રોકી દે છે. શું થશે ! શું તે આગળ ભણી શકશે કે નહીં. આ ડર અને તેની આંખોમાં આંસુ લઈને, તે તેના માતાપિતાને પૂછે છે, "શું હું આગળના અભ્યાસ માટે દૂર જઈ શકું ?"

ભારતીના પિતા કહે છે, "જુઓ, પરી ! જ્યાં સુધી ગામમાં શાળા હતી ત્યાં સુધી સારું હતું પરંતુ હવે અમે તને દૂર મોકલી શકતા નથી. અમે ભાગ્યે જ આગળના અભ્યાસનો ખર્ચ ઉઠાવી શકશો. તુ આપણી પરિસ્થિતિથી સારી રીતે વાકેફ છે." બસ પછી શાળાના શિક્ષક કમલેશકુમાર ત્યાં આવે છે અને ભારતીના માતા -પિતાને કહે છે, "તમારી દીકરી અભ્યાસમાં ખૂબ હોશિયાર છે અને તેણીએ 10 મા ધોરણમાં જિલ્લામાં પ્રથમ સ્થાન મેળવ્યો છે. તમારે તેને પ્રોત્સાહિત કરવું જોઈએ .જેથી તે બારમા ધોરણમાં સમગ્ર રાજ્યમાં પ્રથમ આવે.” ભારતીના પિતાએ કહ્યું,“ પરંતુ  સાહેબ અમે તેના અભ્યાસનો ખર્ચ ઉપાડી શકશો નહીં કારણ કે અમે ગરીબ છીએ."

કમલેશકુમારે કહ્યું, “મને ખાતરી છે કે ભારતી આ કરી શકે છે. આગળના અભ્યાસની ચિંતા કરશો નહીં, હું તેના અભ્યાસનો ખર્ચ ઉઠાવીશ કારણ કે ભારતી જેવી દિકરી આગળ વધુમાં વધુ ભણી શકે અને હું ગરીબી, લાચારી, મુશ્કેલીઓથી સારી રીતે વાકેફ છું. હું આ બધાને મહત્વ આપતો નથી કારણ કે જે વ્યક્તિ આ બાબતો વિશે વિચારતો રહે છે તે જીવનભર ગરીબ રહે છે. મારા જીવનમાં આ વસ્તુઓને કોઈ સ્થાન નથી. હું એટલું જાણું છું કે "કામ કરો" બાકીનું ભગવાન પર છોડી દો."

શિક્ષકને સાંભળ્યા પછી, ભારતીની અંદરનો ભય દૂર થઈ જાય છે અને આંખોમાં ખુશીના આંસુ વહે છે. તેના માતાપિતા પણ ખૂબ જ લાગણીશીલ બની જાય છે અને તેમની સામે હાથ જોડીને તેમની વિચારસરણી માટે માફી માંગે છે અને કહે છે, "અમે બંને વધુ મહેનત કરીશું જેથી અમે અમારી પરીને આગળ વધુ ભણાવી શકીએ." "ભારતીએ બારમાં ધોરણમાં અભ્યાસ શરૂ કર્યો. પછી ભારતી ધોરણ બારમા સમગ્ર રાજ્યમાં પ્રથમ સ્થાન મેળવે છે. તેના આગળના અભ્યાસનો ખર્ચ રાજ્ય સરકારે ઉઠાવવાની જાહેરાત કરે છે. હવે ભારતી પાછળ વળીને જોતી નથી અને ખૂબ મહેનત કરતી રહે છે. થોડા વર્ષો પછી, ભારતી પ્રખ્યાત ડોક્ટર બને છે. આ વર્ષોમાં તેના શિક્ષકનું ક્યાંક બદલી થઈ જાય છે, હવે તે તેના ગામમાં ભણાવતા નથી.

પરંતુ તે હંમેશા શિક્ષકના ઉપદેશોને યાદ કરે છે અને વિચારે છે કે આજે જે પણ હું બની છું તે તેની પ્રેરણાને કારણે છે. જો તે દિવસે સાહેબએ તેના માતાપિતાને સમજાવ્યું ન હોત, તો તે આજે આ મંજિલએ પહોંચી ન હોત. ભારતી હંમેશા તેના શિક્ષકને યાદ કરે છે અને વિચારે છે કે તે કોઈ દિવસ તેને મળશે.

એક દિવસ જ્યારે ભારતી એક ગામમાં મુલાકાત માટે જાય છે અને ત્યાં શાળા જોઈને તેની સામે અટકી જાય છે. પછી અચાનક, તેના કાનમાં એક જૂનો અવાજ સંભળાય છે. બાળકોની પ્રેરક વાર્તા ! એવી વાર્તાઓ જે કોઈને પણ પ્રેરણા આપે. તે ધીમે ધીમે અંદર જાય છે અને અચાનક આઘાત પામે છે. તેના મોઢામાંથી નીકળે છે, "સાહેબ ... તમે! "તે તેના શિક્ષકને ત્યાં જોઈને ખુશ થાય છે જાણે તેને સમુદ્રમાં મોતી મળી ગયો હોય.

હવે તે વૃદ્ધ થઈ ગયા હતા, તેમને ઓળખવા મુશ્કેલ હતાં તેઓ ભારતીને ઓળખી શકતા નથી, પરંતુ ભારતી તેમને ઓળખે છે અને તેમની પાસે જાય છે અને તેમના ચરણ સ્પર્શ કરીને આશીર્વાદ લે છે. તે તેમને કહે છે, "સાહેબ તમે ક્યાં જોવા મળ્યા નહીં! હું જાણતી હતી કે તમે ચોક્કસ મને કોઈ શાળામાં મળશો, મારા જેવા વધુ બાળકોને યોગ્ય માર્ગદર્શન આપશો." આટલું કહીને તે ફરીથી શિક્ષકના પગને સ્પર્શ કરે છે. ભારતીને જોઈને શિક્ષકે કહ્યું, “દીકરી! હું તમને ઓળખતો નથી ! દીકરી તું કોણ છે ? અને તમારી આંખોમાં આ આંસુ કેમ છે ?"

ભારતીએ કહ્યું, "સાહેબ, હું તમારી વિદ્યાર્થી ભારતી છું ! જે તમે હંમેશા મારા માતા -પિતાને પ્રેરિત કર્યા, આગળનો અભ્યાસ પૂર્ણ કરવા માટે તમે મને સમજાવી હતી. અને આજે હું જે કંઈ છું તે તમારા કારણે જ છું સાહેબ આજે હું એ મંજીલ સુધી પહોંચી ગઈ જ્યાં મારે પહોંચવું હતું. સાહેબ..હું..હું ડોક્ટર બની ગઈ છું. મારું જીવન તમને મળીને ધન્ય બન્યું છે." 

શિક્ષકની આંખમાં પણ આંસુ આવે છે, તે ભારતીને જોઈને ખૂબ જ ખુશ છે અને કહે છે, "આજે હું પણ તમારે જેવી વિદ્યાર્થી મેળવીને ધન્ય છું." તે તેને ઘણા આશીર્વાદ આપે છે. બંનેની આંખોમાં ઘણા આંસુ છે.

જીવનમાં સફળતા મેળવવી એ દરેક વ્યક્તિની પ્રાથમિકતા છે, સફળ વ્યક્તિની જેમ જીવનમાં સફળ થવું એ માણસનું સ્વપ્ન છે. પરંતુ વાસ્તવમાં સફળતા પ્રાપ્ત કરવી એટલી સરળ નથી. જીવનમાં સફળતા મેળવવા માટે આપણે એ જ કામ કરવું જોઈએ જે સફળ અને સક્ષમ વ્યક્તિ સફળતા મેળવવા માટે કરે છે. આદર્શ વ્યક્તિનાં માગૅદશૅનથી જીવનમાં ઊચા સફળતા મેળવી શકાય છે. આદર્શ શિક્ષકની સાચી પ્રેરણાથી વિધાર્થીના જીવનમાં ઉચ્ચ પરિવર્તન આવી શકે છે.