ଅନ୍ଧକାରର ଆଲେଖ୍ୟ

କାର‌୍‍ଟା ଗଳି ମୁଣ୍ଡରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେଇଗଲା ତାଙ୍କ ପାଖ ଦେଇ। ଛାଇଛାଇକା ଅନ୍ଧାର। ଆଖି ଫେରେଇଲେ ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁ।

 

ବୟସ ବଢ଼ିଚି। ଦୃଷ୍ଟିର ଭ୍ରମ ହେଇଥିବ ବୋଧେ। ହୁଏତ ଆଉ କେହି, କାମିନୀ ସାଙ୍ଗେ ମେଳ ଥିବ ଚେହେରାର। ଏଇ ସଂଧ୍ୟାରେ ଜଣେ ବୟସ୍କ ଲୋକ ସାଙ୍ଗେ କାର‌୍‍ରେ ବସି ଚାଲିଗଲା ଝିଅଟା। ଠିକ‌୍‍ କାମିନୀ ପରି ଚେହେରା। ଝାପ‌୍‍ସା ଅନ୍ଧାରରେ ଠିକ‌୍‍ କରି ଦେଖିହେଲାନି, ଛାଡ଼।

 

ଫେରିଲେ ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁ। ଦି’ଦିନ ହେଲା ଦିହରେ ତାତି। ଥଣ୍ଡା, ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା କମୁନି। ଗୋଡ଼ହାତ ଅବସନ୍ନ। ଯାହାହଉ ଆଜି ଟିକେ ଶୀଘ୍ର ଛୁଟି ମିଳିଗଲା। ନହେଲେ ଦୋକାନ ବନ୍ଦ ହେଲାବେଳକୁ ରାତି ନ’ଟା। ସକାଳ ନ’ରୁ ରାତି ନଅ। ଦୋକାନର ହିସାବପତ୍ର ରଖିବା କାମ। ଜୀବନଟା ବିତି ଗଲାଣି ଏମିତି। ଅନିଶ୍ଚିତତାରେ, ଅବଶୋଷରେ। ଆଉ ବା କେତେଦିନ !

 

ସେଇ ସରୁ ଅନ୍ଧାର ଗଳିରେ ଚାଲିଥିଲେ ସେ।

 

ଦୀର୍ଘ ପଚିଶି ବର୍ଷର ପରିଚିତ ରାସ୍ତା। ଅଳିଆ, ଆବର୍ଜନା, ଗୁହଗନ୍ଧ, ରାସ୍ତା ଉପରେ ଜମାଟବନ୍ଧା ପଚାପାଣି ସବୁ ଦିହସୁହା। ଗଳି ପାର‌୍‍ ହେଲେ ଖୋଲା ପଡ଼ିଆ। ପାଖକୁ ଲାଗି ହାଉସିଂ ବୋର୍ଡ଼ର କାମ ଚାଲିଚି। ତା’ପରେ, ଡାକେବାଟ ଗଲେ ତାଙ୍କ ଘର। ବସ୍ତିର ଆରମ୍ଭରେ।

 

ରାସ୍ତାଯାକ କିନ୍ତୁ ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁ ଭାବୁଥାନ୍ତି ସେଇକଥା। ନ ଚାହିଁଲେ ବି ବାରମ୍ୱାର ଧସେଇ ପଶୁଥାଏ ନାନା ଦୁଶ୍ଚିନ୍ତା, ନାନା ଆଶଙ୍କା। ମନେ ପକଉଥାନ୍ତି ସେଇ ମୁହଁଟାକୁ। ପାପ ଛୁଉଁଥାଏ। ସତରେ ଯଦି କାମିନୀ ହେଇଥାଏ ?

 

ନା ନା, ଈଶ୍ୱର କରନ୍ତୁ, ସେ ଯାହା ଦେଖିଲେ ତାଙ୍କ ଆଖିର ଭ୍ରମ ହେଇଥାଉ।

 

କାହିଁକି କେଜାଣି ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁଙ୍କ ମୁହଁ ଶୁଖିଯାଏ, ବିଷଣ୍ଣ ଦିଶେ।

 

ଜୀବନଟା ଯାକ ଖଟିଖଟି ସୁଖ କ’ଣ ସେ ଜାଣିଲେନି। ଭଡ଼ାଘର। ଦି’ଟା ଆଜବେଷ୍ଟସ‌୍‍ ରୁମ‌୍‍, ରୋଷେଇଘର, ପଛପଟେ ବରପାଲି ପାଇଖାନା, ଆଉ ଦାଣ୍ଡରେ କଳଟେ। ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ। ମୋଟାମୋଟି ବସ୍ତିଟାରେ ସଂଭ୍ରାନ୍ତଲୋକ ଖୁବ‌୍‍ କମ‌୍‍ ରୁହନ୍ତି। ରିକ୍ସାବାଲା, ଉଠାଦୋକାନୀ, ଏଇମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବେଶି। ତା’ରି ଭିତରେ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ପଚିଶିଟା ବର୍ଷ ବିତିଗଲାଣି। ଦୁଃଖରେ, ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଭିତରେ, ଅବଶୋଷ ଆଉ ଅବସାଦ ଭିତରେ। ସବୁବେଳେ ସେଇ ଚିରାଚରିତ ଅଭାବ, ଅସୁବିଧା। ପୁଅଟା ପାଠ ବନ୍ଦ‌୍‍ କରି ବାଳୁଙ୍ଗା ହେଲା। ବାଜେ ପିଲାଙ୍କ ସାଙ୍ଗେ ମିଶି ବାଟ ହୁଡ଼ିଲା। କ’ଣ କରେ, କୋଉଠି ଖାଏ, କୋଉଠି ଶୁଏ, ରହେ କୋଉଠି, ତା’ ହିସାବ କାହାରି ପାଖରେ ନାହିଁ। ଏସବୁ ଦିହସୁହା ହେଇଗଲାଣି ତାଙ୍କର। ଦି’ବର୍ଷ ହେଲା ଆଉ କିଛି ଖୋଜଖବର ନାହିଁ। ପାଦ ଦେଇନି ବି ଏଘରେ। ଏକପ୍ରକାର ଘରଛଡ଼ା ପୁଅଟା।

 

ଆଉ କାମିନୀ ! କୋଡ଼ିଏ ପୂରିବାକୁ ବସିଲାଣି। ଯେମିତି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ସେମିତି ଗଢଣ। କେହି କହିବନି ତାଙ୍କ ଝିଅ ବୋଲି। ଏମିତି ଗୋଟେ ଅସ୍ତବ୍ୟସ୍ତ ବସ୍ତିରେ, ଅର୍ଦ୍ଧଭୁକ୍ତ ପରିବାରରେ ତା’ର ଜନ୍ମ - ବିଶ୍ୱାସ ଯିବେନି କେହି କହିଲେ। କୋଉ ବଡ଼, ଅଭିଜାତ ଘରର ଝିଅ ପରି ଲାଗେ। ଭଲ ଡ୍ରେସ‌୍‍ ଖଣ୍ଡେ କେବେ ଦେଇନାହାନ୍ତି କିଣି। ସବୁବେଳେ ଅଭାବ, ଅନଟନ। ତଥାପି ଝିଅଟାକୁ ଚାହିଁଦେଲେ ପେଟ ପୂରିଯାଏ। ମନରେ ଗର୍ବ ଆସେ।

 

ପ୍ରତିଦିନ ଫେରୁ ଫେରୁ ରାତି ଦଶ‌୍‍ ବାଜେ ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁଙ୍କର। ସ୍ତ୍ରୀ ଚାହିଁଥାନ୍ତି। କାମିନୀ ଶୋଇ ଯାଇଥାଏ କି କ’ଣ, କ୍ୱଚିତ‌୍‍ ଦେଖା ହୁଏ। କ୍ଳାନ୍ତ ହେଇ ଫେରିଥାନ୍ତି। କ’ଣ ଦିଟା ଖାଇଦେଇ ବିଛଣା ଧରନ୍ତି। ପରିବାର ବିଷୟରେ ସବୁବେଳେ ଉଦାସୀନ, ଅନାସକ୍ତ ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁ।

 

ଗଳିମୁଣ୍ଡରେ ଚା’ଦୋକାନଟିଏ। ଅଟକିଲେ ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁ। ବଟିକାଟେ ଗିଳିଦେଇ ଚା’ ପାଇଁ ବରାଦ କଲେ। ମୁଣ୍ଡ ତଥାପି ବିନ୍ଧୁଚି। ଦେହରେ ତାତି ସେମିତି। କମିଲା ଭଳି ଲାଗୁନି। ଗୁଡ଼ାଏ ବାଟ ଚାଲିବା ଯୋଗୁ ପାଦ ଅବସନ୍ନ। ସାରା ଦେହରେ କ୍ଳାନ୍ତି।

 

କାହିଁକି କେଜାଣି, କାମିନୀ କଥା ବାରମ୍ୱାର ମନକୁ ଆସୁଚି। ଆଜିକାଲି ଅବସ୍ଥା ଯାହା, କାହାକୁ ବିଶ୍ୱାସ କରିବା ସହଜ କଥା ନୁହେଁ। ଟିକିଏ ସୁଯୋଗରେ, କ୍ଷଣିକ ଆବେଗ, ଉତ୍ତେଜନାରେ ନିମିଷକେ ବାଟ ହୁଡ଼ନ୍ତି। କୋଉ ରାସ୍ତାରେ ପାଦ ଥୁଅନ୍ତି ନିଜେ ମଧ୍ୟ ଜାଣି ପାରନ୍ତିନି। ଅନେକ ଦେଖିଚନ୍ତି ସେ। ଏଇ ବସ୍ତିରେ କ’ଣ ସବୁ ନହୁଏ, କ’ଣ କ’ଣ ସବୁ ନକରନ୍ତି ଝିଅମାନେ। ଖୋଲାଟାରେ, ଦିନ ଦି’ପହରେ।

 

ମ୍ୟାଟ୍ରିକ‌୍‍ ପରଠୁ ଘରେ ବସିଚି କାମିନୀ, ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ହେଲା। ସେ ଜାଣନ୍ତି ଘରେ ତୁଛାଟାରେ ବସି ରହିବାର ଯନ୍ତ୍ରଣା କି ଦୁଃସହ ! ନାନା ଦୁଃସ୍ୱପ୍ନ ଆସେ, ମାଡ଼ି ବସେ। ବାହାରେ ବୁଲୁଥିବା ଯାକେ, କିଛି ଗୋଟେ କରୁଥିବା ଯାକେ, କଥା ଅଲଗା, ମନ ଉପରେ ଲଗାମ‌୍‍ କଷି ହୁଏ। ଫୁର୍ତ୍ତି ବି ରହେ। ହେଲେ କ’ଣ ବା କରାଯିବ, ନିରୂପାୟ। କଲେଜରେ ଛାଡ଼ିବା ଭଳି ସମ୍ୱଳ କାଇଁ ? ବସିଚି ଯେ ବସିଚି, ନିଦାଟା ହେଇ ଘରେ।

 

ଚାହିଁଲେ ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁ। ସେମିତି ବେଶି ଗହଳି ନାହିଁ ଦୋକାନରେ। ତାଙ୍କଠୁ କିଛି ଦୂରରେ ଦି’ଚାରିଜଣ ଟୋକା ବସିଚନ୍ତି, ତାଙ୍କରି ବସ୍ତିର। ଭଲ ଭାବେ ଜାଣିଚନ୍ତି ତାଙ୍କୁ। କ’ଣ ଯେମିତି ଟୁପଟାପ‌୍‍, ଗୁପ୍ତ କଥାଟାଏ ଗପିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ। ତାଙ୍କୁଇ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି, ମଝିରେ ମଝିରେ ତାଙ୍କରି ଆଡ଼କୁ ଇଶାରା କରି କ’ଣ ଯେମିତି କହୁଚନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ଆଖିର ଭାଷା ଅଲଗା ଲାଗୁଚି। କେବେ କେମିତି ରାସ୍ତାରେ ଦେଖାହେଲେ ବାଟ ଭାଙ୍ଗି ଚାଲିଯାଉଥିବା ପିଲାମାନେ ଆଜି ତାଙ୍କରି ଆଡ଼କୁ ଚାହିଁ ମୁରୁକି ହସୁଚନ୍ତି। ବଡ଼ ଦୁର୍ବୋଧ୍ୟ ମନେ ହେଲା ଏସବୁ ତାଙ୍କୁ। କାଇଁ ଏମିତି କେବେତ ହେଇ ନଥିଲା, ଏମିତି ଅସମଞ୍ଜସ ପରିସ୍ଥିତିର ସାମ୍ନା କେବେ ତ କରି ନଥିଲେ ସେ। ତେବେ କ’ଣ...?

 

ପୁଣି ତାଙ୍କ ଆଖି ଆଗରେ ନାଚି ଉଠିଲା ସେଇ ମୁହଁ। ଯେତେ ଭୁଲିବାକୁ, ଦୂରେଇଦବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବି, ପାରିଲେନି ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁ। ବାରମ୍ୱାର ସେଇ ମୁହଁଟା, ଦୃଶ୍ୟଟା ତାଙ୍କ ଆଖି ଆଗରେ ଭାସି ଉଠୁଚି। ଇଚ୍ଛା ନକଲେ ବି ବାରମ୍ୱାର।

 

ସତରେ ଯଦି ସେଇ ଝିଅଟି କାମିନୀ ହେଇଥାଏ...? ଶାନ୍ତନୁ ବାବୁଙ୍କ ପିତୃତ୍ୱ ଫାଟିପଡେ଼। କ୍ରୋଧରେ ନୁହେଁ, ନିଶ୍ଚଳ ଆକ୍ରୋଶରେ।

 

କାମିନୀ ଯଦି ସତରେ ରାସ୍ତା ହୁଡ଼ିଯାଏ? ଠକିଯାଏ?