ଉପହାର

ଆଜିର ଦୁନିଆଁରେ ଉପହାର ଦେବାଟା ଗୋଟେ ଫ୍ୟାସନ ହୋଇଗଲାଣି । ଲାଗୁଛି ଯେମିତି ପିଲାଠାରୁ ବୁଢା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତେ ଏହି ଫ୍ୟାସନର କବଳିତ । ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଚାଲିଛି ଏଠାରେ ଏହି ଉପହାର ପାଇଁ । କିଏ ଉପହାର ପାଇଁ ଲାଳାୟିତ ତ କିଏ ଉପହାରର ଆଢୁଆଳରେ ନିଜର ଆଭିଜାତ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନରେ ବ୍ୟସ୍ତ ତ କିଏପୁଣି ଉପହାର ପ୍ରାପ୍ତିରେ ଉଲ୍ଲସିତ । ଆଜିକାଲି ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ବୁଝିଲାଣି ଉପହାରର ମହତ୍ତ୍ବ । ସେଥିପାଇଁ ବୋଧହୁଏ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆବଶ୍ୟକତାଠାରୁ ସାମୁହିକ ଦୃଷ୍ଟି କୈନ୍ଦ୍ରୀକ ଉପହାରର ଗୁରୁତ୍ତ୍ବଟା ବଢିଗଲାଣି ସମ୍ପର୍କ ଭିତରେ । ଏଇ ଯେମିତି ଆମ କାହାଣୀର ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ଚରିତ୍ର ପପୁ ବାବୁ ଯିଏ ଭାରି ଉପହାର ପ୍ରେମୀ । ଆପଣମାନେ ଏହା ଜାଣି ନିଶ୍ଚୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ ପପୁ ବାବୁକଂ ଘରକୁ ଆସୁଥିବା ଅତିଥିକଂ ଅପେକ୍ଷା ତାଂକ ଦ୍ବାରା ଅଣାଯାଇଥିବା ଉପହାର ଉପରେ ପପୁ ବାବୁକଂର ଆଗ୍ରହଟା ବେଶୀ । ହେଲେ ତାଂକ ପତ୍ନୀ ଲୀନାକଂର ସ୍ବଭାବଟା ପପୁ ବାବୁକଂର ଠିକ୍ ଓଲଟା । ସିଏ ଭାରି ସ୍ବାଭିମାନୀ ପରୋପକାରୀ ଆଉ ଜଣେ ସ୍ନେହୀ ମହିଳା । ସବୁଥିରେ ନିଜର ଲାଭ କ୍ଷତି ହିସାବ କରିବାଟା ପପୁ ବାବୁକଂର ଗୋଟେ ବଦଭ୍ୟାସ । ସେଥିପାଇଁ ବେଳେବେଳେ ପତି ପତ୍ନୀକଂ ଭିତରେ ମନମାଳିନ୍ୟ ମଧ୍ୟ ହୋଇଯାଏ । ଜଣେ ନାରୀର ସହିଷ୍ଣୁତା ଗୁଣର ପରିଚୟ ଦେଇ ପ୍ରତିଥର ଲୀନା ନଇଁଯାଆନ୍ତି ପପୁ ବାବୁକଂର ଜିଦ୍ ଆଗରେ । କାହାରିକୁ ଉପହାର ଦେବାରେ ମଧ୍ୟ ହେଳା କରନ୍ତି ନାହିଁ ପପୁ ବାବୁ । କିନ୍ତୁ ତାଂକର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉପହାର ଭିତରେ ନିହିତ ଥାଏ ଅସରାଏ ସ୍ବାର୍ଥ । ଲୀନା ପଚାରିଲେ କୁହନ୍ତି " ଆରେ ! ଆଜିକାଲି ଉପହାର ଦେବାଟା ସ୍ବାର୍ଥ ହାସଲର ଗୋଟିଏ ଉତ୍ତମ ମାଧ୍ୟମ " । ତାଂକ ମତରେ ସ୍ବାର୍ଥର ଆକାର ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଥାଏ ଉପହାରର ପରିମାଣ ଆଉ ଗୁଣାତ୍ମକ ମାନ । ପ୍ରକୃତରେ ପପୁ ବାବୁ ଜଣେ ବିରଳ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ । ତେବେ ଏଭଳି ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ ମଧ୍ୟ ଆଜିର ସମାଜରେ କିଛି କମ୍ ନାହାନ୍ତି ।

ଆଜି ହଠାତ୍ ଲୀନାଙ୍କ ପାଖକୁ ଖବର ଆସିଲା ପପୁ ବାବୁଙ୍କର ଜେଜେମା ହସପିଟାଲାଇଜଡ୍ । ଏହା ଶୁଣି ଖୁବ୍ ବିବ୍ରତ ହୋଇପଡିଲେ ଲୀନା । ପପୁ ବାବୁଙ୍କୁ ଜଣାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ । ହେଲେ ପପୁ ବାବୁଙ୍କ କୌଣସି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ନଥିଲା । ତାଙ୍କରର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଶୂନ୍ଯ ବ୍ୟବହାରରେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ ଲୀନା । ପଚାରିଲେ " ତୁମେ କେମିତିକା ମଣିଷଟିଏ ? ତୁମ ନିଜ ଜେଜେମାକଂର ଦେହ ଭଲନାହିଁ । କେମିତି ଏତେ ସହଜ ହୋଇପାରୁଛ ତୁମେ "? ଲୀନାକଂର କଥା ଶୁଣି କିଛି ସମୟ ଚୁପ୍ ରହିଲେ ପପୁ ବାବୁ । ତାପରେ କହିଲେ " ବୁଝିଲ ! ଯାହା ପାଇଁ ତୁମେ ଏତେ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାଶୀଳ ହୋଇପଡିଛ ; କଣ ଜାଣିନାହଁ ଆମ୍ଭମାନକଂ ପ୍ରତି ତାଂକର ବ୍ୟବହାର । ଆମ ବିବାହର ଗୋଟିଏ ପକ୍ଷ ନଯାଉଣୁ ମୋ ବାପା ମା ଭାଇ ତୁମକୁ ମୋତେ ଆମ ସମସ୍ତକୁଂ କିପରି ଦାଦା ଖୁଡୀ ବଡବା' ଆଦିକଂ ପ୍ରରୋଚନାରେ ଘରୁ ବିତାଡିତ କରିଥିଲେ ! ବଂଶର ବଡ ବୋହୂ ହୋଇ କିପରି ତୁମକୁ ଉପେକ୍ଷିତ କରାଯାଇଥିଲା ! କଣ ସବୁକିଛି ଭୁଲିଗଲ ! କେମିତି ଭୁଲିଗଲ ଯେ ଏଇ ଜେଜେମା ତୁମକୁ କହିଥିଲେ ଏହାକୁ ମୁଁ କଣ ଉପହାର ଦେବି ! ଇଏ କଣ ଆମ ଘର ବହୂ ହେବାକୁ ଯୋଗ୍ୟା ? ତୁମେ ହୁଏତ ଭୁଲିଯାଇପାର କିନ୍ତୁ ମୁଁ କେମିତି ଭୁଲିବି ଯେ ମୋ ବ୍ୟତିତ ଅନ୍ୟ ସବୁ ଭାଇ ଭଉଣୀ ମାନକୁଂ ସିଏ ଦେଇଛନ୍ତି ଅନେକ ଉପହାର ଆଉ ମୁଁ ସବୁବେଳେ ହୋଇଛି ହତାଶାର ଶୀକାର । ଅର୍ଥ ରୋଜଗାରର ମାନଦଣ୍ଡରେ ମୋ ବାପା ବୋଧହୁଏ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପାରିନଥିଲେ । ସେଥିପାଇଁ ମୋ ବାପାକଂ ପରି ମୁଁ ମଧ୍ୟ ତାଂକ ଆଖିରେ ଉପେକ୍ଷିତ ହୋଇପଡିଥିଲି " । ପପୁ ବାବୁକଂ ମୁହଁରୁ ଏତେସବୁ କଥା ଶୁଣି ଲୀନା କେବଳ ଏତିକି କହିଲେ " ବେଳେବେଳେ କିଛି କଥା ଭୁଲିଯିବାଟା ଭଲ । ଯଦି କିଛି ଭୁଲିଗଲେ ସମ୍ପର୍କଟା ଜିଇଁ ଉଠୁଛି ; ତେବେ ମୋ ମତରେ ତାହାକୁ ଭୁଲି ଆମେ କିଛି ଭୁଲ୍ କରୁନୁ " । ଲୀନାକଂ କଥାରେ ପପୁ ବାବୁ ଚୁପ୍ ରହିଲେ । କିଛି ସମୟ ପରେ କିଛି ଫଳ ଆଉ ହର୍ଲିକ୍ସ ଟିଏ ନେଇ ଗଲେ ହସ୍ପିଟାଲପଟେ । ଦୁହେଁ ଦେଖିଲେ ଜେଜେମାକଂ ଅବସ୍ଥା କିଛି ଭଲନଥିଲା । ଡକ୍ଟର ନାସ୍ତିସୂଚକ ବାଣୀ ଶୁଣାଇଦେଇଥିଲେ । ତେବେ ଏସବୁ ଭିତରେ ପ୍ରମୁଖ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟଟା ଥିଲା ଆଜି ରାତିରେ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଜେଜେମାଙ୍କୁ ଜଗିବ କିଏ ? ସ୍ବତଃପ୍ରବୃତ ଭାବେ ଲୀନା କହିଲେ " ମୁଁ ରହିଯିବି ଏଇଠି "। ତାଂକ କଥାରେ ମନେମନେ ଖୁବ୍ ବିରକ୍ତ ହୋଇଉଠିଲେ ପପୁବାବୁ । ହେଲେ କାହାରିକୁ କିଛି କହିନପାରି ବାଧ୍ୟହେଲେ ଲୀନାକଂ ସହ ହସ୍ପିଟାଲରେ ରହିବାପାଇଁ । ସ୍ଥିରହେଲା ପପୁ ବାବୁ ଆଉ ଲୀନା ଜଗିବେ ଆଜିର ରାତି ହସ୍ପିଟାଲରେ ।

ରାତି ପାହିବାକୁ ଆଉ ଘଡିଏ ବାକିଥିବ ବୋଧେ ! ଜେଜେମାକଂର ପାଟିରେ ନିଦଟା ଭାଗିଂଗଲା ଲୀନାକଂର । ଉଠି ଦୌଡିଗଲେ ଲୀନା ଜେଜେମାକଂ ପାଖକୁ । ଧରିନେଲେ ଜେଜେମାକଂର ସେଲାଇନ୍ ଫୋଡା ହାତକୁ । ଲୀନା ହାତର ସ୍ପର୍ଶରେ ଜେଜେମା ଅଳ୍ପ ଆଖିଖୋଲି ଖୁବ୍ ଜୋରରେ ଭିଡିଧରିଲେ ଲୀନାକଂର ହାତକୁ । ଆଖିରୁ ବହୁଥିଲା ଧାରଧାର ଲୁହ । ଉଁ ଉଁ ଶବ୍ଦକରି କିଛି କହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ ଜେଜେମା । ସେହି ଅବୁଝା ଶବ୍ଦଗୁଡା ବୋଧହୁଏ ଥିଲା ପଶ୍ଚାତାପର ନଚେତ୍ କିଛି ଅବ୍ୟକ୍ତ ବେଦନାର । ଲୀନା କିନ୍ତୁ ଦେଇଚାଲିଥାନ୍ତି ଜେଜେମାକୁଂ କିଛି ମିଥ୍ୟା ଆଶ୍ବାସନା । ହଠାତ୍ ଲୀନାକୁଂ ଜେଜେମାକଂର ଶକ୍ତ ହାତ ମୁଠାଟା ହୁଗୁଳିଗଲାପରି ଲାଗିଲା । ଆଉ ଏହାପରେ ଲୀନାକଂର ହାତରୁ ହାତ ଛଡାହୋଇ ଜେଜେମାକଂର ହାତଟା ଖସିପଡିଲା ହସ୍ପିଟାଲର ବେଡ ଉପରେ । ଚିତ୍କାର କରିଉଠିଲେ ଲୀନା । ତାଙ୍କ ଚିତ୍କାର ରେ ଉଠିପଡିଲେ ପପୁ ବାବୁ । ଆଉ ସନ୍ଦେହର କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନ ଛାଡିଯାଇନଥିଲେ ଜେଜେମା । ସମସ୍ତକୁଂ ଫୋନ୍ କଲେ ପପୁବାବୁ । ଜଣାଇଦେଲେ ଏହି ଦୁଃଖଦ ସମ୍ବାଦ । ଶେଷରେ ଘରକୁ ଆସିଲା ଜେଜେମାକଂର ନିଶ୍ଚଳ ଶରୀରଟା । ଘର ଭିତରେ ଆଉ ସ୍ଥାନ ମିଳିନଥିଲା ଜେଜେମା ଙ୍କୁ । ଘର ବାହାର ଦାଣ୍ଡପିଣ୍ଡାରେ ଚୁପ୍ଚାପ୍ ଶୋଇଥାନ୍ତି ଜେଜେମା ଆଉ ତାଙ୍କର ନୀରବ ମୁହଁଟାକୁ ଅବଲୋକନ କରିଚାଲିଥାନ୍ତି ଜେଜେବା' ତାଙ୍କର ଛଳଛଳ ଦୁଇ ଆଖିରେ । ଶେଷରେ ଆସିଲା ସେହି ଶେଷ ବିଦାୟର ସମୟ । ଅନିଚ୍ଛା ସତ୍ତ୍ବେ ପପୁ ବାବୁଙ୍କୁ ଯିବାକୁପଡିଲା ଶବଯାତ୍ରା ସହ । ଆଗରେ ପଡୁଥାଏ ଖଇ କଉଡି ଆଉ କିଛି ଖୁଚୁରା ପଇସା । ଉତ୍ତପ୍ତ ପିଚୁ ଉପରେ ଖାଲିପାଦରେ ଚାଲିବାବେଳେ ପାଦ ପୋଡିହୋଇଯାଉଥାଏ ପପୁ ବାବୁଙ୍କର । ମନେମନେ ଖୁବ୍ ବିରକ୍ତ ହୋଇପଡୁଥିଲେ ପପୁ ବାବୁ । ଏତିକିବେଳେ ଲୀନା ଫୋନ୍ କରି କହିଲେ " ଯଦି ପାରିବ ଫିଙ୍ଗା ଯାଉଥିବା କଉଡି କି ପଇସାରୁ ଖଣ୍ଡିଏ ଆଣିବ । ମା କହୁଥିଲେ ସେହି ପଇସାଟା ପାଖରେ ରଖିଲେ କୁଆଡେ ଶୁଭ " । ଏହା ଶୁଣି ଚୁପ୍ ଚାପ୍ ଫୋନ କାଟିଦେଲେ ପପୁ ବାବୁ । ଅଧିକ ଯୁକ୍ତି କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କଲେନାହିଁ ସିଏ । ମନେ ମନେ ଭାବୁଥିଲେ' ଯିଏ ବଞ୍ଚି ଥାଉ ଥାଉ ମୋତେ ସାମାନ୍ୟ ଉପହାର ଟିଏ ଦେଇ ପାରିଲା ନାହିଁ; ଉପହାର କଥା ଛାଡ ସ୍ନେହ ରେ ଆଶିଷ ଟିକିଏ ଦେଇ ପାରିଲା ନାହିଁ, ଆଜି କେମିତି ଅଯାଚିତ ଭାବରେ ମୁଁ ପଇସା ଟିଏ ନେବି ?ଏ ଅନ୍ତିମ ସମୟରେ ଦରକାର ନାହିଁ ମୋର ତା ପଇସା " । ମନରେ ଅଭିମାନ ଆଉ ଅଭିଯୋଗ ଭିତରେ ସମ୍ପର୍ଣ୍ଣ ହେଲା ଜେଜେମାଙ୍କର ଶେଷ କୃତ୍ୟ । ସ୍ନାନ ଶୌଚ ପାଇଁ ନଦୀ କୂଳକୁ ଯିବା ସମୟରେ ଲୀନା ପପୁ ବାବୁଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ" କ'ଣ ହେଲା! ପଇସା ଟିଏ ଆଣିଲ"? "ନା"କହି ପପୁ ବାବୁ ନଦୀ କୂଳରେ କିଛି ବାଟ ଚାଲିଗଲେ । ସେଠାରେ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ନିଜର ସାର୍ଟ ଓ ପ୍ୟାଣ୍ଟ୍ ଖୋଲୁ ଖୋଲୁ ପ୍ୟାଣ୍ଟର ଗୋଡ଼ ପାଖ ଫୋଲ୍ଡ ଭିତରୁ ଖସିପଡିଲା ଗୋଟିଏ ଟଙ୍କାକିଆ କଏନ । ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ପଡୁଥିଲେ ପପୁ ବାବୁ । ହାତରେ ଧରିଥିବା ସେହି ଟଙ୍କାକିଆ କଏନ କୁଦେଖି ଲୀନା କହିଲେ" ବହୁତ ଅଭିଯୋଗ ଥିଲା ତୁମର ତୁମ ଜେଜେମା ଙ୍କ‌‌‌ ଉପରେ । ସାରା ଜୀବନ କେବେହେଲେ କିଛି ଉପହାର ଦେଇନଥିବା ଜେଜେମା ତୁମର ଶେଷ ବେଳେ କିନ୍ତୁ ତୁମକୁ ଉପହାର ଟିଏ ଦେଇ ଚାଲିଗଲେ । ଖାଲି ତୁମକୁ ଉପହାର ଦେଇନାହାନ୍ତି; ମୋତେ ବି ଏହି ଉପହାର ଟା ଦେଇ ଯାଇଛନ୍ତି " । ଏହାପରେ ହାତରେ ପିନ୍ଧି ଥିବା ଗୋଟିଏ କାଚ ଚୁଡି କୁ ପପୁ ବାବୁ ଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଦେଖାଇ କହିଲେ" ଗତକାଲି ଡାକ୍ତରଖାନା ରେ ଯେତେବେଳେ ମୋ ହାତମୁଠାରୁ ଜେଜେମାଙ୍କ ହାତଟା ଖସିଗଲା ସେତେବେଳେ ଅଜାଣତରେ ତାଙ୍କ ଚୁଡିଟା ମୋ ହାତରେ ରହିଗଲା । ଦେଖିଲ ଜେଜେମା କେମିତି ଯାଉଯାଉ ଆମ ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ଉପହାର ଦେଇଗଲେ ! ତୁମକୁ ଉପହାର ଦେଇଥିବା ଏ ଟଙ୍କାକିଆ କଏନଟା ନୀରବ ରେ କଣ କହୁଛି ଜାଣ! କହୁଛି ଦେଖ୍ ! ଯେତେବେଳେ ତୁମ ଜେଜେମା ମୋ ପରି ଗୋଟାଏ ତୁଚ୍ଛ ଟଙ୍କାକିଆ କଏନ କୁ ମଧ୍ୟ ନିଜ ସାଙ୍ଗେ ନେବାକୁ ଅକ୍ଷମ ହୋଇଗଲେ ସେତେବେଳେ ତୁମେ କେମିତି ତୁମର ଦାମୀ ଉପହାର ସବୁ ସାଙ୍ଗରେ ଧରି ନେବ "! ଲୀନାଙ୍କର ଏ କଥା ର ମର୍ମ ଟା କିନ୍ତୁ ଠିକ ବୁଝି ପାରୁଥିଲେ ପପୁ ବାବୁ । ଆଉ ଭାବୁଥିଲେ ' ଲୀନା ! ତୁମେ ଠିକ୍ ବୁଝିଛ ଉପହାର ର ସଂଜ୍ଞା । ମୂଲ୍ୟବାନ ଜିନିଷ ଯେ ସବୁବେଳେ ଗୋଟିଏ ମୂଲ୍ୟବାନ ଉପହାର ତା ନୁହେଁ । ଅନେକ ସମୟରେ ଗୋଟିଏ ସୁସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ଗୋଟିଏ ମୂଲ୍ୟବାନ ଉପହାର ହୋଇପାରେ " ।।

।। ଜ୍ୟୋତିରଞ୍ଜନ ସାହୁ ।।