ପୁନର୍ମୂଷିକ ଭବ

ପ୍ରାଚୀନ କାଳର କଥା । ଗଙ୍ଗା ନାମକ ନଦୀ କୂଳବର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାନରେ ଜଣେ ଋଷିଙ୍କର ଆଶ୍ରମ ଥିଲା । ସେହି ଋଷିଙ୍କର ନାମ ହେଉଛି ସାନ୍ଧିପର୍ଣ୍ଣି । ଋଷି ପ୍ରତିଦିନ ପୁଣ୍ୟନଦୀ ଗଙ୍ଗାରେ ସ୍ନାନ ସାରି ଆଦିତ୍ୟ ଦେବତାଙ୍କ ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟରେ ଜଳ ସମର୍ପଣ କରିଥାଆନ୍ତି ।

ଦିନକର କଥା । ଋଷି ସାନ୍ଦିପର୍ଣ୍ଣି ଗଙ୍ଗା ନଦୀରେ ସ୍ନାନାଦି କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପନ କରି ଆଦିତ୍ୟଙ୍କୁ ଜଳ ତର୍ପଣ କରିବା ସମୟରେ ତାଙ୍କ ହସ୍ତରେ ଶୂନ୍ୟରୁ ଆସି ଗୋଟିଏ ମୂଷିକ ପଡ଼ିଗଲା । ଏହାଦେଖି ଋଷି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଗଲେ ଓ ପୁନଶ୍ଚ ସେହି ମୂଷିକକୁ ନଦୀ କୂଳରେ ଥୋଇଦେଇ ସ୍ନାନ କରିଲେ ।

ସ୍ନାନସାରି ଯେତେବେଳେ ଋଷି ଆଶ୍ରମକୁ ଫେରିଲେ ସେତେବେଳେ ସେହି ମୂଷିକକୁ ଏକ କନ୍ୟା ରୂପରେ ପରିଣତ କରିଦେଲେ । ତା’ପରେ କନ୍ୟାକୁ ନେଇ ଆଶ୍ରମକୁ ଗଲେ । ସେତେବେଳେ କନ୍ୟାଟିକୁ ଋଷି ତାଙ୍କର ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ସମର୍ପଣ କରି କହିଲେ ଏଇଟି ତୁମର କନ୍ୟା । ତାକୁ ତୁମେ ଯତ୍ନରେ ଲାଳନପାଳନ କରିବ ।

ଏହାପରେ ଋଷିପତ୍ନୀଙ୍କର ଅତି ଆଦରର ଲାଳନ ପାଳନ ଦ୍ୱାରା କନ୍ୟା ଖୁବ୍ ଖୁସିରେ ଆଶ୍ରମରେ ରହୁଥାଏ । ଏହାପରେ ଋଷି ଓ ଋଷିପତ୍ନୀଙ୍କର ଆଖିକୁ କନ୍ୟାଟି ବିବାହ ଯୋଗ୍ୟା ହେବାର ଦେଖା ଗଲାରୁ ତହିଁ ଋଷି କନ୍ୟାର ବିବାହ ନିମନ୍ତେ ଏକ ବଳୁଆ ଜ୍ୱାଇଁଙ୍କର ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ରହିଲେ । ହଠାତ୍ ତାଙ୍କର ବିଚାରକୁ ଆସିଲା ଯେ ସଂସାରରେ ସବୁଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ତଥା ଶକ୍ତିବାନ ହେବେ ନିଜେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ହିଁ ଜ୍ୱାଇଁ କରିବା ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟରେ, ସେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପାଖକୁ ନିଜର କନ୍ୟାକୁ ଧରି ଚାଲିଲେ ।

ଋଷିଙ୍କର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେବତାଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ ହେଲା । ଋଷି ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦେବତାଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରି କହିଲେ ଯେ ଆପଣ ସଂସାରରେ ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିମାନ । ସେହି କାରଣରୁ ମୋର କନ୍ୟାଙ୍କୁ ଆପଣଙ୍କ ସହ ବିବାହ ଦେବାକୁ ଆସିଅଛି ।

ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବତା ଋଷିଙ୍କ କଥାରେ ଅସମ୍ମତ ହୋଇ କହିଲେ – ହେ ଋଷିବର! ଆପଣଙ୍କର ବିଚାର ଧାରା ଆଦୌ ଠିକ୍ ନୁହେଁ କାରଣ ତୁମେ ଜାଣିଅଛ ଯେ ଏହି କଳା ମେଘ ମୋର ଶତ୍ରୁ । ସେ ଚାହିଁଲେ ମୋ ଉପରେ ଘୋଟି ଯାଇ ମୋତେ ଲୁଚାଇ ଦେବ । ତେଣୁ ମୋ ମତରେ କଳା ମେଘ ହିଁ ମୋଠାରୁ ଶକ୍ତିମାନ । ଆପରଙ୍କର କନ୍ୟାଙ୍କୁ ମେଘ ସାଥିରେ ବିବାହ ଦିଅନ୍ତୁ ।

ଋଷି ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଠାରୁ ଏପରି ବାର୍ତ୍ତା ଶୁଣିବା ପରେ କଳା ମେଘ ନିକଟରେ ନିଜର କନ୍ୟାକୁ ନେଇ କନ୍ୟାର ବିଭାଘର କଥା ତାଙ୍କୁ କୁହନ୍ତି, ସେ ତାଙ୍କୁ ଅସମର୍ଥତା ଜଣାଇ କହିଲେ ମୋ ଠାରୁ ଶକ୍ତିମାନ ପବନ । ସେ ଚାହିଁଲେ ମୋତେ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରି ଚାରିଆଡ଼େ ଫିଙ୍ଗି ଦେଇ ପାରିବ । ସେହି କାରଣରୁ ଆପଣଙ୍କର କନ୍ୟାର ବିବାହ ସେହି ପବନ ସାଥିରେ କରାଇଦେବା ଉଚିତ୍ ହେବ ।

ଋଷି ପୁଣି ମେଘଠାରୁ ନୈରାଶ୍ୟତା ବାଣୀ ଶୁଣିବା ପରେ ପବନଙ୍କ ଠାରେ ଯାଇ ପହଞ୍ଚି କନ୍ୟାର ବିବାହ କଥା କହନ୍ତେ, ପବନ କହିଲା ମୁଁ ଯେତେ ଶକ୍ତିମାନ ହେଲେ କ’ଣ ହେବ । ଏହି ପର୍ବତକୁ ମୋର ଭୟ । କାରଣ ପର୍ବତକୁ ହରାଇ ମୁଁ କୌଣସି ପ୍ରକାର ତାକୁ ଟପିଯାଇ ପାରେ ନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ମୋ ଠାରୁ ଶକ୍ତିମାନ ସେହି ପର୍ବତ । ଭଲହେବ ଆପଣଙ୍କର କନ୍ୟାର ବିବାହ ସେହି ପର୍ବତଙ୍କ ସହିତ କରାଇ ନିଅନ୍ତୁ ।

ତା’ପରେ ଋଷି ଯାଇ ପର୍ବତ ପାଖରେ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ନେଇ ପହଞ୍ଚି ନିଜ କନ୍ୟାର ବିବାହ ଅଭିଳାଷ କଥା କହନ୍ତେ ପର୍ବତ ମଧ୍ୟ ଋଷିଙ୍କ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ନିଜର ଅସମର୍ଥତା ଜଣାଇ କହିଲେ ମୋ ଠାରୁଶକ୍ତିମାନ ହେଉଛନ୍ତି ମୂଷିକ ରାଜା । ସେ ଯଦି ମୋର ନିମ୍ନ ଦେଶରେ ଗୋଟିଏ ଗର୍ତ୍ତ କରି ଦିଅନ୍ତି । ମୋର ଭୂଷୁଡ଼ି ପଡ଼ିବା ଆଦୌ ଅସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ । ସେଥିପାଇଁ ମୁଁ କହୁଛି ମୂଷିକ ହିଁ ମୋ ଠାରୁ ଶକ୍ତିମାନ । ଆପଣ ଆପଣଙ୍କ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସହ ବିବାହ କରନ୍ତୁ ।

ପରିଶେଷରେ ଋଷି ନିଜର କନ୍ୟାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବା କ୍ଷେତ୍ରେ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ବିଫଳ ହେବା ପରେ ପୁନର୍ମୂଷିକ ଭବ କହି ନିଜର କନ୍ୟାକୁ ମୂଷିକ ରାଜାଙ୍କୁ ବିବାହ ଦେଇ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ସମାପ୍ତ କଲେ ।