ବିକ୍ରମ ବେତାଳ - ୩

ବାଜି ଜିତି ବାହା - ୧

ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ସମୟରେ ଭୋଜ ନାଁରେ ଆଉଜଣେ ରାଜା ଆଉ ଏକ ରାଇଜରେ ରାଜପଣ କରୁଥିଲେ । ତାହାଙ୍କଠିଁ ଯେତେ ଗୁଣ ଥିଲେବି କୁହୁକ ବିଦ୍ୟାରେ ସେ ପୋଖତ ଥିଲେ ବୋଲି ତାଙ୍କର ଖୁବ୍ ନାମଡାକ ଥିଲା । ସେମିତିକା ଅଦ୍ଭୁତ କୁହୁକ ବିଦ୍ୟା ଯେ ଦେଖୁଥିଲା, ସେ ଅବାକ୍ ହୋଇ ନିଜ ଆଖିକୁ ବି ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱାସ କରିପାରୁ ନଥିଲା । ଲୋକେ କହନ୍ତି ତାହାଙ୍କଠୁଁ ସେହି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟକର ବିଦ୍ୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ତାହାକୁ ଭୋଜବିଦ୍ୟା କହନ୍ତି । କାହିଁ କେତେ ବରଷ ତଳର ପୁରୁଣା କଥା ହେଲେ ବି ସେଇ ଭେଳିକି ବିଦ୍ୟାର କରାମତି ଆଜି ଆମ୍ଭେମାନେ ପଢି ଧାରଣା କରିପାରୁ ନାହୁଁ ଯେ ସତେ କଣ ଭେଳିକିରେ ଇମିତିକା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କାମ ହୋଇପାରୁଥିଲା! ଯୁଗ ବହୁତ ଆଗେଇଯାଇଛି । ଏବେ ବି ସେଇ ପ୍ରକାର ଭୋଜବିଦ୍ୟା ଦେଖାଇ ପାରିଲା ଭଳି କେହି ଯୋଗ୍ୟର ଲୋକ ବାହାରିଛନ୍ତି କି ନାହିଁ ସନ୍ଦେହ ଲାଗେ । ଭୋଜରାଜାଙ୍କ ଝିଅଟି ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ । ଗୋଟିଏ ଚାଉଳରେ ଗଢା ଚିତ୍ର ପ୍ରତିମା । ନାଁଟି ତାହାର ଭାନୁମତୀ । ଖାଲି ରୂପରେ ନୁହେଁ, ଗୁଣରେ ବି ସେ ଖୁବ୍ ସୁଲକ୍ଷଣୀ । ଇମିତିକା ସର୍ବାଙ୍ଗ ସୁନ୍ଦରୀ, ଗୁଣବତୀ ଝିଅକୁ ଯେ ବାହାହେବ, ସେ ବି ସେମିତିକା ଗୁଣର ସୁପାତ୍ର ହୋଇଥିବା ଦରକାର । ରାଜା ଅନେକ ଭାବିଚିନ୍ତି ସ୍ଥିର କଲେ, ଯେ କୁହୁକ ବିଦ୍ୟାରେ ତିନିଥର ଜିତି ପାରିବ, ତାହାକୁହିଁ ସେ ତାଙ୍କ ଝିଅଟିକୁ ବାହା ଦେବେ । ସେହି ମରମରେ ଚିଟାଉ ଲେଖାଗଲା । ଭୋଜ ରାଜା ସବୁ ଦେଶର ରାଜାଙ୍କ ପାଖକୁ ଦୂତ ହାତରେ ଚିଟାଉ ପଠାଇଲେ ।

ରଜାପୁଅମାନେ ତ ଯେଝା ସଉକରେ ମଉଜରେ ଅୟେସରେ ବଢିଛନ୍ତି, ସେ କିଆଁ ଏ କୁହୁକ ବିଦ୍ୟା କଥା ଜାଣିବେ । କେତେକ ରଜାପୁଅ କନିଆର ରୂପ ଲୋଭରେ ଲାଳେଇ ପାଳେଇ ହୋଇ ଆସିଲେ । ହେଲେ କଣ ହେବ, ଏ ଭୋଜ ରାଜାଙ୍କର କୁହୁକ ବିଦ୍ୟା ଦେଖି ତାଙ୍କର ବୁଦ୍ଧିବଣା ହୋଇଗଲା, ତା’ପରେ ସେମାନେ ବାଟେ ବାଟେ ଆପଣା ହାତରେ କାନମୋଡା ଖାଇ ଯେଝା ରାଇଜକୁ ପଳାଇଲେ । ଆଉ କେତେକ ରଜାପୁଅ ଭୋଜରାଜାଙ୍କ କୁହୁକ ବିଦ୍ୟା ନାଁ ଶୁଣି ମନେ ମନେ ମନମାରି ମୁହଁ ପୋତିଦେଇ ରହିଲେ ।

ଭୋଜରାଜାଙ୍କର ଝିଅକୁ ବାହା ଦେବାର ଏହି ପଣ କଥା ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ବି ଚିଟାଉ ପଢି ଜାଣିଲେ । ସେ ତ ଆଗରୁ ଶୁଣିଥିଲେ ରାଜକନ୍ୟା ଭାନୁମତୀର ରୂପରେ ଗୁଣରେ କୌଣସି ତୁଳନା ନାହିଁ ।

ସେ ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ ପଦ୍ମିନୀ ଜାତିର କନିଆ । ତାଙ୍କର ରାଣୀ ହେବା ପାଇଁ ଠିକ୍ ସେମିତିକା ଝିଅଟିଏ ଦରକାର । ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଖୁବ୍ ସାହସୀ ରାଜା । ତାହାଙ୍କ ମନ ଭିତରେ ଯେଉଁ ଝୁଙ୍କ୍ ବା ନିଶା ଧରିଥିବ, ସେଥିରୁ ସେ ଆଦୌ ଓହରିଯିବେ ନାହିଁ । ଯେମିତି ହେଉ, କଳେ ବଳେ କଉଶଳେ ସେହି କାମ ହାସଲ ହେବାଯାଏଁ ଜୋକପରି ସେଇଥିରେ ଲାଗିଥିବେ ସେ ରାଜା ।

ତହିଁ ଆରଦିନ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ସଭା ଡକାଇଲେ । ସଭାରେ ମହାମହା ବିଦ୍ୱାନମାନଙ୍କୁ ପଚାରନ୍ତେ ଭୋଜବିଦ୍ୟା ବିଷୟରେ ସେମାନେ କିଛି ବି ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ ବୋଲି ସଫାସଫା ମନା କରିଦେଲେ । ତେବେ ବି ରଜାଙ୍କର ଏକା ଜିଦ୍ ଲାଗିଥାଏ ।

ନିରୋଳା ମନ୍ତ୍ରକୋଠିକୁ ଯାଇ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ତାଳ ବେତାଳଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ କଲେ । ତାଳ ବେତାଳ ଦିହେଁ କୋଧମା କୋଧମା ହୋଇ ପାଂଚହାତିଆ ବଳୁଆଭୁତ ଦି’ଜଣ । ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅସାଧ୍ୟ କାମ ଏହି ଦୁନିଆରେ କିଛି ବି ନାହିଁ । ସେମାନେ ତିନିକାଳ କଥା କହିପାରନ୍ତି । ଏପରିକି ସବୁ କଥା ବି ଜାଣିପାରନ୍ତି । ସବୁ କଥା ଶୁଣିପାରନ୍ତି । ସବୁ କଥା ଦେଖିପାରନ୍ତି । ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ବହୁତ କଷ୍ଟ ସହି ସାଧନା କରି ସେ ଦୁହିଁଙ୍କୁ ନିଜ ଆୟତରେ ରଖିଥିଲେ । ରାଜା ସେମାନଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ କରନ୍ତେ ସେ ଦିହେଁ ସେହିକ୍ଷଣି ଆସି ହାଜର ହେଲେ । ତା’ପରେ ସେମାନେ ରାଜାଙ୍କୁ କହିଲେ – “ଛାମୁ, ଆମକୁ କାହିଁକି ସୁମରଣା କଲେ?” ରାଜା ଭାନୁମତୀର ରୂପଗୁଣ ବିଷୟରେ ସବୁ କଥା ଟିକିନିଖି କରି ତାଳବେତାଳଙ୍କୁ କହିଲେ । ଆଉ କହିଲେ ଝିଅର ବାପ ଭୋଜରାଜା ଇମିତି ଗୋଟାଏ ଅଖାଡୁଆ ପଣ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଯେଉଁ ରଜାପୁଅ ତାହାଙ୍କ କୁହୁକ ବିଦ୍ୟାକୁ ତିନିଥର ଜିତି ପାରିବ, ତାହାକୁ ସେ ନିଜ ଝିଅକୁ ବାହା ଦେବେ । ମୋର ତ କୁହୁକ ବିଦ୍ୟା ବିଷୟରେ ତ ଆଦୌ ଧାରଣା ନାହିଁ । କାଳେ ତାଳବେତାଳ ଦିହେଁ କିଛି ସାହାଯ୍ୟ କରି ମୋତେ ଜିତାଇ ଦେଇ ପାରନ୍ତି, ଏହି ଆଶାରେ ରାଜା ସେ ଦୁହିଁଙ୍କୁ ଡାକିଛନ୍ତି ବୋଲି ରାଜା କହିଲେ ।

ତାଳ ବେତାଳ ଦିହେଁ ରଜାଙ୍କଠୁଁ ସବୁ କଥା ଶୁଣିଲେ । କିଛି ସମୟ ଗୁମ୍ମାରି ରହି ସେମାନେ କହିଲେ – “ଦେଖ ରାଜା, ତୁମକୁ ଗୋଟାଏ ସତ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡିବ । ଆମେ ଯେତେବେଳେ ଯାହା କହିବୁ, ତୁମକୁ ତାହା ମାନିବାକୁ ହେବ । ଯେବେ ଏହା କରିପାରିବ ତ ଆମେ ତୁମକୁ ନିଶ୍ଚେ ଜିତାଇ ଦେବୁ ।” ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ତ୍ରିବାର ସତ୍ୟ କଲେ । ତା’ପରେ ସେ ବେତାଳ ଦିହେଁ ଖୁସିହୋଇ କହିଲେ “ତେବେ ଆଉ ଉଛର କରୁଛ କିଆଁ? ତୁମର ଦଳବଳ ନେଇ ବର ବେଶ ସାଜି ବାହାରିପଡ ।”

ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ତ ଛନଛନ ମନରେ ଗୋଡ ଟେକିଲା ପରି ଟେକି ରହିଥିଲେ । ବେତାଳେ କହିଲା ମାତ୍ରେ ନିଜର ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ ତଥା ରଥାରୋହୀ, ଗଜାରୋହୀ, ଅଶ୍ୱାରୋହୀ ଓ ପଦାତିକ – ଏ ଚାରିପ୍ରକାର ସୈନ୍ୟଙ୍କୁ ସଜ ହେବାର ଆଜ୍ଞା ଦେଇ ଢୋଲ, ଟମକ, ମହୁରୀ, ବଡବାଜା, ଦାମାମା, ତୁରୀ, ଭେରୀ ବଜାଇ, ଷଣ୍ଢ ଲଢେଇ, ସଖୀନାଟ, ଚଇତିଘୋଡା, ଶବର ଶବରୁଣୀ ନାଟ ଆହୁରି କେତେ ଆତସବାଜୀ ବାଣ କାମ ସବୁ ସଙ୍ଗରେ ନେଇ ଗୋଟାଏ ବିରାଟ ପଟୁଆର କରି ମହାଆଡମ୍ବରରେ ବରବେଶ ହୋଇ ହାତୀ ଉପରେ ସୁନା ବିମାନରେ ବସି ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ବାହା ହେବାକୁ ବାହାରିଲେ । ତାଙ୍କର ପଛେ ପଛେ ଗୋଟାଏ ଗୋଟାଏ ହାତୀରେ ପାତ୍ର, ମନ୍ତ୍ରୀ, କଟୁଆଳ, ବଣିକ, ପାରିଷଦଗଣ, ନବରତ୍ନ ବିଦ୍ୱାନମାନେ ଧାଡି ଲଗାଇଥାନ୍ତି । ସାରା ରାଇଜର ଲୋକେ ସେହି ରୋଷଣୀ ଆଉ ପଟୁଆର ଦେଖିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ସଂଖ୍ୟାରେ ରୁଣ୍ଡ ହୋଇ କେଉଁଠି ଶଙ୍ଖ, କେଉଁଠି ହୁଳହୁଳୀ, କେଉଁଠି ହରିବୋଲ ପକାଇ ଆନନ୍ଦରେ ଉଛୁଳି ଉଠୁଥାଆନ୍ତି । ଏମିତିକି ସେ ରାଜଦାଣ୍ଡରେ ପିମ୍ପୁଡିଟିଏ ବି ଗଳିବାକୁ ବାଟ ନଥାଏ । ସମସ୍ତେ ମହାରାଜାଙ୍କର ଜୟଗାନ କରି ଆକାଶ, ପବନ କମ୍ପାଉଥାନ୍ତି । କେତେଦିନ ପରେ ରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ଭୋଜରାଜାଙ୍କର ରାଇଜରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲେ । ଅଧବାଟରୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ଚିଟାଉ ଲେଖି ମହାରାଜାଙ୍କ ବରବେଶରେ ବିଜେ ଖବର ଭୋଜରାଜାଙ୍କୁ ଚର ପଠାଇ ଜଣାଇଦେଲେ ।

ସେ ଭୋଜରାଜା ତ କୁହୁକ ବିଦ୍ୟାରେ ଏକାବେଳକେ ନିପୁଣ । ତାଙ୍କର ଦି’ ପୁଅ ନର ଆଉ ନାରାୟଣ ବି କୁହୁକ ବିଦ୍ୟାରେ ଧୁରନ୍ଧର । କଥାରେ ଅଛି – “ବାପା ଯେବେ ଚଢେ ଘୋଡା, ତାଙ୍କ ପୁଅମାନେ ବି ଥୋଡା ଥୋଡା ।” ଝିଅ ଭାନୁମତୀ ବି କୁହୁକବିଦ୍ୟା ଜାଣେ । ତା’ଛଡା ତାଙ୍କର ଉଆସରେ ଯୋଡିଏ କୁଜାକୁଜୀ, ଦାସ ଦାସୀ ହୋଇ ଥାଆନ୍ତି । ସେ ଦିହେଁ ବି ଅଦ୍ଭୁତ କୁହୁକ ଦେଖାଇ ଲୋକଙ୍କୁ ଭକୁଆ କରିଦିଅନ୍ତି ।

ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ଚିଟାଉ ପାଇ ଭୋଜରାଜା ମନେମନେ ଭାରି ଖୁସି ହେଲେ । ସେ ନିଜର ବଡ ପୁଅକୁ ଡାକି କହିଲେ – “ଆରେ ବାପ, ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ବୋଲି ଜଣେ ବିଖ୍ୟାତ ରାଜା ଆମର ରାଇଜରେ ପହଁଚି ଗଲେଣି । ସେ ଆମର କୁହୁକ ବିଦ୍ୟାକୁ ଜୟକରି ଭାନୁମତୀ ଜେମାକୁ ବିଭା ହେବେ ବୋଲି ମନ କରିଛନ୍ତି । ତୁ ଇମିତି ଏକ କୁହୁକ ଜାଲ ବୁଣିଦେବୁ ଯେ ଯେମିତି ସେ ବଣାହୋଇ ଆଉ ଆଗେଇ ପାରିବେ ନାହିଁ… ଯାଆ ।”

ରାଜକୁମାର ନର ତା ବାପାଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ମନ ମଉଜରେ ଉଆସଠୁଁ କୋଶେ, ଦି’କୋଶେ ବାଟ ଆଗକୁ ଯାଇ କୁହୁକ ବଳରେ ଗୋଟାଏ ନଈ କରିଦେଲା । ଶ୍ରାବଣ ମାସର ବଢନ୍ତା ନଈ । ନଈ ପାଣି ଉଛୁଳୁ ମୁଛୁଳୁ ହୋଇ ଦି’କୂଳରେ ହାବୁକା ଖାଉଛି । ଗୋଳି ପାଣିରେ ଗଛ, ଚାଳ, ବାଉଁଶ, ସାପ, ଗାଈଗୋରୁ କେତେ କ’ଣ ଉବେଇ ଟୁବେଇ ହୋଇ ଭାସିଯାଉଛନ୍ତି । ଭାରି ଭୟଙ୍କର ଦିଶୁଛି ସେ ନଈର ଗରଭଟା । ନଈରେ ଗୋଟିଏ ଦଦରା ହୁଲିଡଙ୍ଗାରେ ଚଢି କାତ ମାରିମାରି ଆସୁଛି ମାଇପୀଟିଏ । ପୁଣି ସେ ରୋଗଣା ଯେ ଖାଲି ଟଳଟଳ ହେଉଛି, ସହଜେ ସେ ଦଦରା ନାଆଟି ବଢି ନଈର ସୁଅ ଧକ୍କାରେ ଟଳମଟଳ ହେଉଛି । ସେଇଥିରେ ବି ସେହି ତିରିଲାଟି ଡାକ ପକାଇଛି ଆସ, କିଏ ପାରିହେବ ।”

ଏତିକିବେଳେ ରାଜକୁମାର ନର ମହାରାଜା ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କୁ ନମସ୍କାର କରି ତାଙ୍କର ଉଆସକୁ ଯିବାପାଇଁ ଅତି ଆଦରରେ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କଲା ।