ଜହ୍ନମାମୁଁ -121

ଶିବ ପୁରାଣ 1

ଅନେକ ଦିନ ପରେ ନାରଦ ମୁନି ଜଳନ୍ଧରର ରାଜ୍ୟରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲେ । ଜଳନ୍ଧରକୁ ମାରିବା ପାଇଁ ଏଣେ ଶିବ ଓ ବିଷ୍ଣୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଥା’ନ୍ତି । ଜଳନ୍ଧର ସହିତ ଦେଖା ହେବା ମାତ୍ରେ ନାରଦ କହିଲେ, “ବତ୍ସ, ଜଳନ୍ଧର, ତୁ ତ ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କରି ଆନନ୍ଦରେ ଅଛୁ । କିନ୍ତୁ ଜାଣୁ କି ଶିବ ଓ ବିଷ୍ଣୁ ଦୁହେଁ ତୋତେ ହିମାଳୟସ୍ଥ ମାନସରୋବରରେ ଅପେକ୍ଷା କରୁଛନ୍ତି? ସୁଯୋଗ ପାଇବା ମାତ୍ରେ ସେମାନେ ତୋତେ ବଧ କରିବେ ।”

ନାରଦଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ସେ ସେଠାକୁ ଯାଇ ପାଣିରେ ବୁଡି ସେମାନଙ୍କୁ ଖୋଜିଲା । ବିଷ୍ଣୁ ଓ ଶିବ ଏକଥା ଆଗରୁ ଜାଣିପାରି ପାଣି ଭିତରୁ ଉପରକୁ ଉଠି ଆସି ଜଳନ୍ଧରକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ରହିଲେ । ଶିବ ଓ ବିଷ୍ଣୁ ଦୁହେଁ ଦୁହିଁଙ୍କ ଆୟୁଧ ବଦଳ କରି ଧରିଲେ । ଜଳନ୍ଧର ସମଗ୍ର ସରୋବରରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଖୋଜି ନ ପାଇ କୂଳକୁ ଆସିଲା । ସେଠାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଖି ଖୁବ୍ ଖୁସି ହୋଇ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ସେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲା । ଯୁଦ୍ଧ ହେଲା । ଶିବ ଓ ବିଷ୍ଣୁ ଜଳନ୍ଧରକୁ ମାରି ପକାଇଲେ । ତା’ର ମୃତ୍ୟୁରେ ତିନିଲୋକବାସୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଖୁସି ହେଲେ ।

କଶ୍ୟପ ପ୍ରଜାପତିଙ୍କ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିପ୍ରଜିତ ନାମରେ ଏକ ଦାନବ ଥାଏ । ବିପ୍ରଜିତର ଦମ୍ଭ ନାମକ ଏକ ପୁତ୍ର ଥାଏ । ସେ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତ ଥାଏ । ତା’ର ବହୁତ ଦିନ ଧରି କିଛି ସନ୍ତାନ ନ ଥାଏ । ପୁତ୍ରପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ସେ ବଦ୍ରିକାଶ୍ରମକୁ ଯାଇ ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ତପସ୍ୟା କଲା । ଅବଶେଷରେ ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁ ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇ ଦମ୍ଭକୁ ବର ମାଗିବାକୁ କହିଲେ ।

ଦମ୍ଭ ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ କହିଲା, “ପ୍ରଭୋ, ମୋତେ କୃପାକରି ଏପରି ଏକ ପୁତ୍ର ଦିଅନ୍ତୁ ଯିଏ କି ବଳ, ଶୌର୍ଯ୍ୟ, ସାହସ ଓ ପରାକ୍ରମରେ ଆପଣଙ୍କର ସମାନ ହେବ । ଏ ସମଗ୍ର ତିନିଲୋକ ତା’ର ବଶ୍ୟତା ସ୍ୱୀକାର କରିବେ । ସେ କାହା ଦ୍ୱାରା ପରାଜିତ ହେବ ନାହିଁ ତଥା ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରତି ତା’ର ଅଖଣ୍ଡ ଭକ୍ତି ରହିବ ।”

ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁ ଦମ୍ଭର ଇଚ୍ଛା ଅନୁସାରେ ବର ଦେଲେ । ଦମ୍ଭ ଘରକୁ ଫେରି ଆସି ସମସ୍ତ ବୃତାନ୍ତ ନିଜ ପତ୍ନୀକୁ କହିଲା । ଯଥା ସମୟରେ ଏକ ପୁତ୍ର ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ ନେଲା । ତା’ର ନାମକରଣ କରାଗଲା ଶଙ୍ଖଚୂଡ । ମାତାପିତା ତାକୁ ଅତି ଆଦରଯତ୍ନରେ ଲାଳନ ପାଳନ କଲେ ।

ସେ ବଡ ହେବାରୁ ଶୁକ୍ରାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ସମସ୍ତ ବିଦ୍ୟା ଅନାୟାସରେ ଶିକ୍ଷା କଲା । ବିଦ୍ୟାଶିକ୍ଷା ଅନ୍ତେ ଘରକୁ ଫେରିଯାଇ, ପିତାମାତାଙ୍କ ଅନୁମତି ନେଇ ସେ ବିନ୍ଧ୍ୟାଚଳରେ ପହଁଚିଲା ଓ ସେଠାରେ ସେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଘୋର୍ ତପସ୍ୟା କଲା । ସେ ଅନ୍ନଜଳ ତ୍ୟାଗ କରି ଏକ ପାଦରେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇ ତପସ୍ୟା କରିବାକୁ ଲାଗିଲା । ବ୍ରହ୍ମା ତା’ର ଭକ୍ତି ଓ ତପସ୍ୟାରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେଲେ; ସେ ତା’ର ସମ୍ମୁଖରେ ଆବିର୍ଭୁତ ହୋଇ କହିଲେ, “ବତ୍ସ, ତୋର ତପସ୍ୟାରେ ମୁଁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ । କ’ଣ ବର ଚାହୁଁଛୁ କହ ।”

ଶଙ୍ଖଚୂଡ କହିଲା “ଭଗବାନ୍, ଦେବ, ରାକ୍ଷସ, ନାଗ ଓ ମାନବଗଣଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ମୋତେ ବଳ ଓ ପରାକ୍ରମ ଦିଅନ୍ତୁ । ମୁଁ ଯେପରି ତିନିଲୋକ ଉପରେ ବିଜୟପ୍ରାପ୍ତ କରିପାରିବି ଓ ଜୀବନକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଉପଭୋଗ କରିପାରିବି ।”

ବ୍ରହ୍ମଦେବ ଶଙ୍ଖଚୂଡର ଦାବୀ ଅନୁସାରେ ତାକୁ ବରଦାନ ଦେଇ କହିଲେ, “ବତ୍ସ, ତୋର ମନୋକାମନା ତ ନିଶ୍ଚୟ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବ । କିନ୍ତୁ ତୋର ଜୀବନର ଭଲ ମନ୍ଦ ଯାହା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛି ସେ ହେଉଛି ତୋର ସ୍ତ୍ରୀ । ତୁ ବଦ୍ରିକାଶ୍ରମକୁ ଯାଇ ଦେଖିବୁ ସେଠାରେ ତୁଳସୀ ନାମରେ ଏକ ସୁନ୍ଦରୀ କନ୍ୟା ତପସ୍ୟାରେ ମଗ୍ନ ଅଛି । ତୁ ତାକୁ ବିବାହ କରି ସୁଖରେ ରହ । କାରଣ ତୁ ତାକୁ ବିବାହ କରିବା ବିଧିନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ।”

ବ୍ରହ୍ମଦେବଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବରପ୍ରାପ୍ତ କରି ତାଙ୍କ ଆଦେଶ ଅନୁସାରେ ବଦ୍ରିକାଶ୍ରମରେ ପହଁଚି ଶଙ୍ଖଚୂଡ ଦେଖିଲା ତୁଳସୀ ନାମକ ଏକ ତପସ୍ୱିନୀ କନ୍ୟା ସେଠାରେ ଅଛି । ତାହାର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଅତୁଳନୀୟ ।

ଶଙ୍ଖଚୂଡ ତୁଳସୀ ପାଖକୁ ଯାଇ କହିଲା, “ଦେବୀ, ତୁମର ନିବାସ କେଉଁଠି? ତୁମେ ଏ ଘୋର ଜଙ୍ଗଲରେ କାହିଁକି ବା ଏକାକିନୀ ବାସ କରୁଛ?”

ତୁଳସୀ କହିଲା, “ମୁଁ ରାଜା ଧର୍ମଧ୍ୱଜଙ୍କର କନ୍ୟା । ମୋ ନାମ ତୁଳସୀ । ମୋର ଇଚ୍ଛା ମୋର ଭାବି ପତି ଜଣେ ମହାବୀର ହୋଇଥିବ ଓ ମୋର ପତିବ୍ରତା ଧର୍ମ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଜାଜୁଲ୍ୟମାନ ହୋଇ ରହିବ । ସେଇ ଆକାଂକ୍ଷା ନେଇ ମୁଁ ଏଠାରେ ତପସ୍ୟା କରୁଛି । କିନ୍ତୁ ଆପଣ କିଏ? ହଠାତ୍ କେଉଁଠୁ ଆସି ପହଁଚିଲେ ।

ଶଙ୍ଖଚୂଡ କହିଲା “ମୁଁ ହେଉଛି ଦାନବରାଜ ଦମ୍ଭଙ୍କ ପୁତ୍ର । ମୋ ନାମ ଶଙ୍ଖଚୂଡ । ମୁଁ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ତପସ୍ୟା କରି ତିନିଲୋକ ଉପରେ ବିଜୟ ଲାଭ କରିବାର ବର ପାଇଛି । ତୁମକୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ବ୍ରହ୍ମାହିଁ ମୋତେ ଆଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି । ମୁଁ ସେଇଥିପାଇଁ ଏଠାକୁ ଆସିଛି ।”