ପ୍ରେମର ସିଂହାସନ - ୨

ଗୋଦାବରୀଶ ମହାପାତ୍ର

ଦୁଇ ପାଖେ ଗିରିମାଳା ସେ ଭିତରେ ବିଲ ପଡ଼ିଆର ବୁକୁ ଚିରିଲା ପରି ଉନ୍ନତ ବକ୍ଷରେ ରାଜରାସ୍ତା ଶୋଇଛି । ଭୟଙ୍କର ଅନ୍ଧାର ରାତି । ଝଡ଼ି ବର୍ଷାରେ ବାଟ ପାଖେ ଗଛଲତା ବାରିବା କଷ୍ଟ । କେତେବେଳେ ବିଜୁଳି କେତେବେଳେ ବଜ୍ର, କେତେବେଳେ ବା କେଉଁ ଅଜଣା ପକ୍ଷୀର ଚିତ୍କାର । ସାଇଁ ସାଇଁ ଉତ୍ତରା ପବନ, ଶରଜାଳ ପରି ବର୍ଷା ଧାରା, ଉପରେ କଳାହାଣ୍ଡିଆ ମେଘମାଳା, ତଳେ କର୍ଦ୍ଦମାକ୍ତ ବସୁମତୀ- ସଂସାରରେ ଏହିପରି ସମୟରେ, ଏହିପରି ସ୍ଥାନରେ, ଏହିପରି ଅବସ୍ଥାରେ ପଥିକ କିଏ ଚାଲିଛି ! ଲକ୍ଷ୍ୟ ଯେପରି ତା’ର ପୂର୍ବରୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ । ବ୍ୟଥା ଯେପରି ତା’ର ମର୍ମଗତ । ନିଜର ବଳିଷ୍ଠ ଶରୀରଟାକୁ ପ୍ରକୃତିର ଏ ସକଳ ଭୀଷଣତା ଭିତରେ ଦେଖାଇ ଦେଇ ସେ ଯାଇ ପଲ୍ଲୀର କୁଟୀର ଦୁଆରେ ଠିଆ ହେଲା । ଗୁରୁଭାର ବାକ୍ସଟିଏ ତଳକୁ ଓହ୍ଲାଇ ଦେଇ ସେ ଦୁଆରେ ହାତ ମାଇଲା । ଜାଣିପାରିଲା, ଦୁଆର ନାହିଁ । ତା’ପରେ ତଳ ଉପରକୁ ଚାହିଁ ଥରେ ଉପରକୁ ହାତ ବଢ଼ାଇଲା । ବିଚାରିଲା- ଏ ଘର ନା ଗଛମୂଳ ! ଚାଳର ରୁଅରେ ହାତ ବାଜିବାରୁ ତା’ର ଚେତନା ଆସିଲା । ହାତ ବଢ଼ାଇବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସେ ଘର ଭିତରକୁ ଗୋଡ଼ ବଢ଼ାଇଲା । ଏରୁଣ୍ଡି ବନ୍ଧ ଡେଇଁ ପାଦ ଘର ଭିତରେ ପଡ଼ିଲା । ସେହି ଅନ୍ଧକାର ଭିତରେ ସେ ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଥକା ହୋଇ ଡାକିଲା-

ପାଟ !

ଏହି ପଦକ ପାଟ ଶବ୍ଦ ଶତସହସ୍ର ଭାବରେ ପବନର ସାଇଁ ସାଇଁ ଶବ୍ଦ ସାଙ୍ଗେ ପୁଣି ସେହିଠାକୁ ଫେରି ଆସିଲା ପରା । କେହି ଉତ୍ତର ଦେଲେ ନାହିଁ । ସେ ଅଭ୍ୟର୍ଥନା ପାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରି ଝଡ଼ ପବନରେ ଧାଇଁ ଥିଲା, କାହାର ଦେଖା ସୁଦ୍ଧା ପାଇଲା ନାହିଁ । ସେ ଯାହା ପାଇଁ ଅନ୍ଧକାର ରାତି ମାନି ନ ଥିଲା, ସେ ଏବେ କାହିଁ ? ଭାବିଲା, ତେବେ କ’ଣ ଏ ଥାନଟା ସୁନାଖଳା ନୁହେଁ ? ନା, ସେଇ ସଡ଼କ, ସେଇ ପର୍ବତ, ସେହି ପୋଖରୀ ସବୁ ତ ପାରି ହୋଇ ଆସିଲି ।

ପଥିକ ଭାବି ଭାବି ସେହିଠାରେ କ୍ଳାନ୍ତ ଭାବରେ ବସି ପଡ଼ିଲା । ସେ ଭିତରେ ସେ ଦେଖିଲା- ମାନଗୌରବରେ ମଣ୍ଡିତ ହୋଇ ଦୂର ରାଜ୍ୟରୁ ସେ ଫେରୁଛି । ତା’ ପାଇଁ ଫୁଲମାଳ ଧରି ଜଣେ କିଏ ଦୁଆରମୁହଁରେ ଠିଆ ହୋଇଛି । ସେ ତାକୁ କୋଳକୁ ଟାଣି ନେଇ ଘନ ଘନ ଚୁମ୍ୱନ ଦେଲା । ସେହି ଆବେଶ ଭୋଳରେ ଡାକିଲା-

ପାଟ !

ହଠାତ୍ ଚମକି ଦେଖିଲା, ତା’ ନିଦ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଛି । ପିଣ୍ଡାରେ ପ୍ରବାସ ଫେରନ୍ତାର ବାକ୍ସଟିଏ ଦେଖି ଗାଁ ଲୋକେ ଜମା ହୋଇ ତାକୁ ଦୋ’ ଦୋ’ ଚିହ୍ନା ହେଉଛନ୍ତି ।

ପଥିକ ଦେଖିଲା, ସେ ସେହି ବାଉରୀ ପିଲା ଗତି । ସେହି ଗାଁ ସୁନାଖଳା ସେହିପରି ଅଛି । ସେହି ବୋଲଗଡ଼ ମୁଲକର ଗିରି ପାହାଡ଼ ଯୁଗ ଯୁଗର ନିର୍ଧୁମ ଅକର୍ମା ପଥର ସବୁ ଆଦରରେ ବୁକୁରେ ଧରି ସେହି ଦମ୍ଭରେ ଠିଆ ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ନାହିଁ କେବଳ ତା’ର ପ୍ରାଣର ପାଟ ।

ଗତି ବର୍ଷକୁ କହି ଯାଇ ଦେଢ଼ବର୍ଷରେ ଆସାମରୁ ଫେରିଲା । ଏ ମଧ୍ୟରେ ପାଟର ବିବାହ ହୋଇସାରିଛି, ଗତି ପ୍ରତି ଏ ସମ୍ୱାଦ ଏକାବେଳକେ ନୂଆ । ତା’ ପୁରୁଣା ଜୀବନକୁ ନୂଆ କରି ଗଢ଼ିବା ପାଇଁ ସେ ଏତେ ବାଟ ଆସାମ ମୁଲକରୁ ଫେରି ଆସିଲା, ମାତ୍ର ଯାହା ଶୁଣିଲା ସେଥିରେ ତା’ର ଧୈର୍ଯ୍ୟ ରହିଲା ନାହିଁ । ବସିବା ଥାନରୁ ଉଠିବାକୁ ତା’ର ମନ ଡାକିଲା ନାହିଁ । ଦିନେ, ଦି’ଦିନ, ଚାରି ଦିନ, ଆଠଦିନ ଗଲା, ଗାଁର କରଣ ସାଆନ୍ତେ ଜାଣିଲେ, ପର ଗାଁ ଲୋକେ ଜାଣିଲେ । ଖବର ହେଲା ଯେ ସୁନାଖଳା ଗତି ନାହାକ ଆସାମରୁ ଫେରି ଆସି ମୂକ ହୋଇ ଯାଇଛି ।

ମୂକ ଗତିର ଆଉ କଥା କହିବାକୁ କିଛି ନ ଥିଲା । ଯାହା କହିବା କଥା ସେ ଆଗରୁ ପାଟକୁ କହିସାରିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ତା’ର ହୃଦୟ-ସିଂହାସନ ପ୍ରେମର ସିଂହାସନ ଗଢ଼ିବା କଥା । ସେହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ସେ ଲାଗିଗଲା ।

(୪)

ଗତ ପନ୍ଦର ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଘରେ ଥିବା ସମ୍ପତ୍ତିପତ୍ର ବିକି ସାରିଲା । ଘର ଖଣ୍ଡିକୁ ଜଣକୁ ବନ୍ଧକ ଦେଇଦେଲା । ତା’ପରେ ଆସାମରୁ ଯାହା ରୋଜଗାର କରିଥିଲା, ସବୁ ଏକାଠି କଲା ।

ଗତିର ଏହି ମୂକ-ରୋଗ କଥା କେହି ବୁଝିପାରିଲେ ନାହିଁ । ପାଟ ପାଖକୁ ଖବର ଯାଇଥିଲେ ବା ସେ ବୁଝିପାରିଥାନ୍ତା । ଦିନେ ସନ୍ଧ୍ୟାବେଳେ ସେ ବେଶି ବାଉଳିଚାଉଳି ହୋଇ ଛଟପଟ ହେବାକୁ ଲାଗିଲା । ବୁକୁ ଉପରେ କ’ଣ କନା ପୁଡ଼ାଟିଏ ଧରି କେବଳ ପାଟ, ପାଟ ବୋଲି ପାଟି କଲା । ମାତ୍ର ପାଟ ପ୍ରକୃତରେ ଯେତେବେଳେ ପର ମୁହଁରୁ ଖବର ପାଇ, ତା’ ସ୍ୱାମୀକୁ ସାଙ୍ଗରେ ଧରି ତା’ର ଶେଯ ପାଖେ ଆସି ଠିଆ ହେଲା, ସେତେବେଳକୁ ସବୁ ଶେଷ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା . . . ସନ୍ନିପାତର ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସେ କେବଳ ମୁଣ୍ଡ ଗଡ଼ଉଥିଲା ।

. . . ପରେ ଦେଖାଗଲା, ସେହି ପୁଡ଼ାଟି ଭିତରେ ଗୋଟିଏ ହାର, ଦୁଇଟି ମୁଦି-ସବୁ ସୁନାର ।

ପାଟ ଏହି ପୁଡ଼ାଟିର ଅର୍ଥ ବେଶ୍ ବୁଝିଲା । ହୃଦୟ ଭିତରେ ପ୍ରେମସିଂହାସନ ଗଢ଼ି ପାଟକୁ କେବଳ ସେ ସେଥିରେ ବସାଇଥିଲା ଆଉ ପାଟର ମନବୋଧ ପାଇଁ ନିଜ ଦେହର ରକ୍ତ ପାଣି କରି ଏହି କେତୋଟି ପାର୍ଥିବ ଜିନିଷ ତା’ ପାଇଁ ସଜାଡ଼ି ରଖିଥିଲା ।

ଏହି ପ୍ରେମ-ସିଂହାସନ କଥା ସୁନାଖଳାର ଗତି ବୁଝିଥିଲା, ପରେ ପାଟ ବୁଝିଲା, ମାତ୍ର ଅନ୍ୟ ଲୋକେ କୁହାକୁହି ହେଲେ ଗତି ନାହାକକୁ ଆସାମରେ କିଏ ପାଙ୍ଗି ଛାଡ଼ିଦେଲା ।