ଆକବର ବିରବଲ - ୧୦୦

ଚାଲାଖ୍ ବେପାରୀ - ୨

ଏଥର ମୁଲ୍ଲା କିଛି କହିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରୁଥିଲା ବେଳେ ତା’ର ଦେହ ଥରୁଥିଲା । ପରେ ବିରବଲ ଅଭୟ ଅଭୟ ହେବାରୁ ମୁଲ୍ଲା ଥରି ଥରି କହିଲା – ହଜୁର୍! ଦାଢି ପରା ଆଲ୍ଲାଙ୍କର ଅତି ପ୍ରିୟ । ତେଣୁ ଏପରି ଦାଢି ମୁଁ ଯେ ଦେଇପାରିବି ନାହିଁ । ଏହା କେବେ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ ତାହା ନୁହେଁ । ଏହାକୁ କିପରି ବା ଦେଇପାରିବି ।

ବିରବଲ ହଠାତ୍ ଉଠିପଡି କହିଲେ, ଆରେ ୟେ ପୁଣି କ’ଣ କହୁଛ ମୁଲ୍ଲାଜୀ । ତୁମେ ଯେ ଜାହାଁପନାଙ୍କର ଲୁଣ ଖାଉଛ । ଏହା ତୁମ୍ଭର ଆଖି ଦେଖା ସତ୍ୟ ନା ନାହିଁ । ତୁମ୍ଭେ ଏତେ ଦିନ ଯାହାଙ୍କର ଲୁଣ ଖାଉଛ, ଯାହାଙ୍କର ଗୁଣ ଗାଉଛ, ଯାହାଙ୍କୁ ନିଜ ଆଖିରେ ସତ୍ୟଟିଏ ବୋଲି ଦେଖି ଆସୁଛ, ତାଙ୍କର ଯେ ଏହା ଆବଶ୍ୟକ । ତୁମେ ତାହା ପୂରଣ କରିପାରିବ ନାହିଁ । ଆଉ ଯାହାଙ୍କୁ ନିଜର ପ୍ରଭୁ ବୋଲି କହିପାରୁଛ, ଯାହାଙ୍କୁ ତୁମେ ଆଖିରେ ଦେଖି ନାହଁ, ତାଙ୍କ ଲାଗି ତୁମ୍ଭର ଏ ଦାଢି ପୁଣି ଏତେ ପ୍ରିୟ । ତାହା ତୁମେ ଜାହାଁପନାଙ୍କୁ ଦେଇପାରିବ ନାହିଁ । ଆରେ ସମ୍ରାଟ୍ ଚାହିଁଲେ ପରା ତୁମର ଜୀବନ ନେଇ ଯାଇ ପାରିବେ । ସେ ତୁମର ଜୀବନକୁ ଛାଡି କେବଳ ତୁମର ଦାଢି ନେବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । ଏଥିଲାଗି ସମ୍ରାଟ୍ ମଧ୍ୟ ତୁମକୁ ଏହାର ବିନିମୟରେ ଅର୍ଥ ଦାନ ମଧ୍ୟ କରିବେ । ବରଂ ତୁମର କେତେ ଟଙ୍କା ଆବଶ୍ୟକ ତାହା କୁହ । ଅର୍ଥ ନିଅ । ତୁମ୍ଭର ଦାଢି ଦିଅ ।

ବିରବଲଙ୍କର ଏପରି କଥା ଶୁଣି ମୁଲ୍ଲାଙ୍କର ଶରୀର କଂପିତ ହେଲା । ମୁଲ୍ଲାଙ୍କୁ ଜଣାଥିଲା ଯେ ସମ୍ରାଟଙ୍କ କଥାରେ ଅରାଜି ହେଲେ ଫଳ କ’ଣ ହୋଇପାରେ । ସେଥିଲାଗି ଦଶଟଙ୍କା ବିନିମୟରେ ସେ ତାଙ୍କୁ ଦାଢି ଦେବାକୁ ରାଜି ହୋଇଗଲେ ।

ବିରବଲ ଚାଲାଖ୍ । ଏହା ଜାଣିବା ପରେ ସଂଗେ ସଂଗେ ବାରିକଙ୍କୁ ଡାକି ପଠାଇ ମୁଲ୍ଲାଙ୍କର ଦାଢି କାଟିବାକୁ ଆଦେଶ ପ୍ରଦାନ କଲେ । ମୁଲ୍ଲା ଦଶଟଙ୍କା ନେଇ ସାରିବା ପରେ ମୁଖ ଲୁଚାଇ ସେଠାରୁ ସେ ଚାଲିଗଲା ।

ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଦରବାରରୁ ମୁଲ୍ଲା ଏବେ ପଳାଇ ଯାଇଛି । ବିରବଲ ସଂଗେ ସଂଗେ ରାଜ୍ୟର ଜଣେ ନାମଜାଦା ବେପାରୀକୁ ଡକାଇ ପଠାଇଲେ । କାରଣ ମୁଲ୍ଲା ଜାଣିଥିଲା ଯେ ସେହି ବେପାରୀର ଏକ ଖୁବ୍ ଲମ୍ବା ଦାଢି ଥିଲା ।

ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଆଜ୍ଞାକୁ କିଏବା ଅବଜ୍ଞା କରିପାରେ । ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ପାଇବା ମାତ୍ରେ ସେ ଆସି ଦରବାରରେ ଉପସ୍ଥିତ ହୋଇଗଲା ।

ଏହାପରେ ବିରବଲ, ସେହି ବେପାରୀକୁ ପାଖକୁ ଡକାଇ ଆଣିଲେ, ବେପାରୀ ପାଖକୁ ଆସିବାରୁ ବିରବଲ ତାକୁ କହିଲେ, ଶୁଣ ଆମ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ଅଛି ତୁମର ଏ ଯୋଉ ଲମ୍ବା ଦାଢି ଅଛି, ସେ ଦାଢି ନିମନ୍ତେ ତୁମ୍ଭର ଇଚ୍ଛାନୁସାରେ ଦାଢିର ମୂଲ୍ୟ ବାବଦରେ ଯେତେ ଅର୍ଥ ଚାହିଁବ ତାହା ତୁମକୁ ଦିଆଯିବ । କାରଣ ତୁମର ଏହି ଦାଢି ସମ୍ରାଟଙ୍କର ନିତ୍ୟାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।

ବିରବଲଙ୍କ ମୁଖରୁ ଏକଥା ଶୁଣି ବେପାରୀ ଜଣକ ବିଚଳିତ ହୋଇପଡିଲେ । ମନେ ମନେ ସେ ଭାବିଲେ ମୋର ବା ଏଥିରେ ଚାରା କ’ଣ? ସମ୍ରାଟ୍ ଆମର ପିତା ମାତା ସବୁକିଛି । ସେ ଯାହା ଚାହିଁବେ ତାହା ହିଁ ହେବ । ହେଲେ ହଜୁର୍ ମୁଁ ଖୁବ୍ ଗରିବ ଲୋକ ଆପଣ କ’ଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି? ତାହା ମୋତେ ଜଣା ନାହିଁ ।

ବେପାରୀ ମୁଖରୁ ଏକଥା ଶୁଣିବା ପରେ ବିରବଲ କହିଲେ, ଏଥିରେ ଗରିବ ଓ ଅମୀରର ପ୍ରଶ୍ନ ଆସୁଛି କେଉଁଠୁ? ତୁମ୍ଭେ ତୁମ୍ଭର ଦାଢି ସମ୍ରାଟଙ୍କୁ ଦେବା ପରେ ତା’ର ମୂଲ୍ୟ ମଧ୍ୟ ତୁମ୍ଭେ ନେଇ ଯାଇପାରିବ । ଏଥିରେ ଚିନ୍ତା କରିବାର କିଛି ନାହିଁ ।

ବେପାରୀ କହିଲା, ଜାହାଁପନା ଆମର ଅନ୍ନଦାତା । ସେ ଆମର ପିତାମାତା ସବୁ ତ ଆପଣଙ୍କର । ଏ ଦାଢି ତ ସାମାନ୍ୟ ।

ବେପାରୀଠାରୁ ଏକଥା ଶୁଣି ବିରବଲ କହିଲେ, ତୁମେ ମୋତେ ସଫା ସଫା କୁହ । ତୁମେ ଜାହାଁପନାଙ୍କଠାରୁ କେତେ ନେବ । ତାହା ନେଇ ଚାଲିଯିବ । ଏଠାରେ ପେଖନା ଦେଖାଇବାର କାରଣ ମଧ୍ୟ କିଛି ନାହିଁ ।

ବେପାରୀ କହିଲା, ହଜୁର୍! ଯେତେବେଳେ ମୋର ମାଆ ମରିଗଲେ ମୁଁ ଏହି ଦାଢି ନିମନ୍ତେ ପାଂଚ ହଜାର ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ କଲି । ଯେତେବେଳେ ମୋର ପିତା ସ୍ୱର୍ଗକୁ ଗଲେ ପୁନଶ୍ଚ ମୋତେ ସେହି ଦାଢି ନିମନ୍ତେ ପାଂଚ ହଜାର ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚା କରିବାକୁ ପଡିଲା । ପୁଣି ଏହି ଦାଢି ଲାଗି ବ୍ରାହ୍ମଣ ଭୋଜନ, ଦାନ, ଧର୍ମ କରିବାକୁ ମୋତେ ହୋଇଥିଲା । ଏଥିପାଇଁ ଏଥିରେ ଦଶହଜାର ଟଙ୍କା ପାଣି ପରି ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଗଲା । ଆପଣ ତ ଜାଣନ୍ତି ଏହି ଦାଢି ମୋର ସର୍ବସ୍ୱ ହଜୁର୍ । ୟା ବିନା ମୁଁ ଯେ ବଂଚି ପାରିବି, ଏ କଥା ଆପଣ କିପରି ଭାବିପାରୁଛନ୍ତି ହଜୁର୍ । ଏ ଦାଢି ଯେ ମୋର ପରିଚୟ ।

ବିରବଲ କହିଲେ – ଏତେ ବିଚାର ବିମର୍ଷ ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ । ତୁମ୍ଭ ଦାଢିର ମୂଲ୍ୟ କୋଡିଏ ହଜାର ଟଙ୍କା । ତେଣୁ ତୁମେ ତୁମର କୋଡିଏ ହଜାର ଟଙ୍କା ନେଇ ଯାଅ ଓ ତୁମର ଦାଢି ଦେଇଯାଅ ।

ବିରବଲ କଥାରେ ଏବେ ବେପାରୀ ରାଜି ହେଲା । କୋଡିଏ ହଜାର ଟଙ୍କାକୁ ଭଲ ଭାବେ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ଗଣିଲା । ତା’ପରେ ଟଙ୍କାକୁ ଥଳି ମଧ୍ୟରେ ପୂରାଇ କହିଲା – ଏବେ ଆଉ ବିଳମ୍ବ ନ କରି ମୋ ଦାଢିକୁ କାଟି ନିଅନ୍ତୁ ଛାମୁ । ତେଣେ ମୋର ଅନ୍ୟ ବେପାର ଅଛି । ଏଠାରେ ଆଉ ବିଳମ୍ବ କଲେ ମୋର ଭେଳା ବୁଡିଯିବ ଆଜ୍ଞା ।

ଏହାପରେ ବାରିକ ଆସିଗଲା, ବିରବଲଙ୍କଠାରୁ ଆଦେଶ ପାଇ ବାରିକ ଯେତେବେଳେ ଦାଢି କାଟିବାକୁ ବେପାରୀ ଗାଲରେ ହାତ ମାରେ ବେପାରୀ ଚଟ୍ କରି ଗୋଟାଏ ଚଟକଣା ମାରି କହିଲା – ତୁ କେଡେ ମୂର୍ଖ କିରେ, ତୁ ଏ ଦାଢିକି କ’ଣ ଯାହି ତାହି ମନେ କଲୁ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଦାଢି ବାଦ୍ଶାହା ସଲାମତଙ୍କର ଅଟେ ।

ଏକଥା ଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ବାଦ୍ଶାହା ସଲାମତ ବେପାରୀର କଥା ଶୁଣି କ୍ରୋଧିତ ହୋଇଉଠିଲେ । ସଂଗେ ସଂଗେ ଆଦେଶ ଦେଲେ ଯେ ଏଇଟାକୁ ଖୁବ୍ ଧକ୍କାମାରି ଦରବାରରୁ ବାହାର କରିଦିଅ ।

ଦରବାରରେ ସେହି ସଂଗେ ସଂଗେ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଆଦେଶକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଗଲା । ବେପାରୀ ପ୍ରାଣ ଭୟରେ ଟଙ୍କାକୁ ଧରି ଖୁବ୍ ବ୍ୟଗ୍ରତାର ସହିତ ଦୌଡିବାକୁ ଲାଗିଲା ।

ବିରବଲ ଅପେକ୍ଷା କଲେ ଆକବରଙ୍କର ରାଗ ଏବେ ଶାନ୍ତ ହେଉ । ସମ୍ରାଟ୍ ଶାନ୍ତ ହୋଇ ଯିବାରୁ ବିରବଲ କହିଲେ – ଦେଖିଲେ ତ ଜାହାଁପନା । ବେପାରୀ କିପରି ଚାଲାଖ୍ । ସେ କିପରି ଚାଲାଖ୍ କରି ଟଙ୍କାକୁ ଟଙ୍କା ନେଲା ଦାଢିକୁ ଦାଢି ନେଲା । କିନ୍ତୁ ପୂର୍ବରୁ ଡାକିଥିବା ମୁଲ୍ଲା ମାତ୍ର ଦଶ ଟଙ୍କାରେ ଦାଢି ଦେଇ ଚାଲିଗଲା । ଏଥର ଆପଣ ବିରବଲଙ୍କର କଥାକୁ ଠିକ୍ ଭାବିଲେ ନା ନାହିଁ । ତାହା ବିଚାର କରନ୍ତୁ ।

ସମ୍ରାଟ୍ ମନେ ମନେ ବିରବଲଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବା ସହିତ ତାଙ୍କୁ ପୁରସ୍କାର ଦେଇ ବିଦା କରିଦେଲେ ।