ତପସ୍ଵିନୀ - ତୃତୀୟ ସର୍ଗ

[ ରାଗ: ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ ]

ଭାଗୀରଥୀ-କୂଳେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଯେ କାଳେ

ବୈଦେହୀ ବିସର୍ଜି ଗଲେ,

ବ୍ୟାପିଥିଲା ଖରା ସସାଗରା ଧରା

ନିର୍ମଳ ଅମ୍ବର ତଳେ | ୧ |

ରାଘବ-ବଧୂର ନିର୍ଯାତନ ସୁର-

ପୁରକୁ ଦିଶିଲେ ଲଜ୍ଜା

ହେବ ବୋଲି ଦିବା- ନାଥଙ୍କ ସେ କିବା

ଶୁଭ୍ର ଯବନିକା-ସଜ୍ଜା | ୨ |

ଜାଣିସେ ରହସ୍ୟ କରିବାକୁ ଦୃଶ୍ୟ

ଭାସ୍କର-ବଂଶର ଦୋଷ,

ଅଚିରେ ଅବନୀ ପୃଷ୍ଠୁ ସେ ଯବନୀ

ଉଠାଇ ଦେଲା ପ୍ରଦୋଷ | ୩ |

ବିହଙ୍ଗମଗଣ ଡାକନ୍ତେ ଗଗନ-

ପ୍ରାଙ୍ଗଣେ ତାରକାକୁଳ,

ଏକ ପଛେ ଏକ ତା ପଛେ ଅନେକ

ଆସି ହୋଇଗଲେ ଠୁଳ | ୪ |

ଦେଖିଲେ ବିଜନେ ପ୍ରଶସ୍ତ ପ୍ରାଙ୍ଗଣେ

ରାମଚନ୍ଦ୍ର ରବି-ବଂଶୀ,

ବିଷଣ୍ଣ-ବଦନେସଜଳ-ନୟନେ

ଏକାକୀ ଅଛନ୍ତି ବସି | ୫ |

ଭାବୁଥିଲେ ରାଜ- ଅଧିକାର ବ୍ୟାଜ

ଅଟେ ମହାଦାସତ୍ୱର,

ଏହି ଉଚ୍ଚ ପଦେ ପ୍ରକୃତିର ପଦେ

ଖଟିବା ହୁଏ ମାତର | ୬ |

ମିଥ୍ୟା କଥା ଯେବେପ୍ରଜାଏ କହିବେ

ମେଳ ହୋଇ ଶତ ଶତ,

ମିଥ୍ୟା ଜାଣି ଜାଣି ତାଙ୍କୁ ମାନି ମାନି

ବୋଲାଯାଏ ସତ ସତ | ୭ |

ପ୍ରକୃତିର ଶାନ୍ତି- ଯଜ୍ଞରେ ନୃପତି-

ସୁଖଟି ସ୍ୱଭାବେ ବଳି,

ଦୃଢ଼ ଧର୍ମ-ଦାମେବଦ୍ଧ ନିଜ କାମେ

ପାଦେ ନ ପାରଇ ଚଳି | ୮ |

ଅଭିଷେକ ଯାହା କରିଥାନ୍ତି ତାହା

ପ୍ରୋକ୍ଷଣ ମାତର ସିନା,

ଚାମର ଢାଳିବାଅନ୍ୟ କି ବୋଲିବା

ମକ୍ଷିକା ତଡ଼ିବା ବିନା ? ୯ |

ସୁଖେ ନଇରାଶ୍ୟ ନ ଥିବ ଅବଶ୍ୟ

ଦେବତା ହୃଦୟେ ସୁଦ୍ଧା,

ସେ ହେତୁ ମହତୀ ଦେବତା ନୃପତି

ସେବଇ କୀରତି-ସୁଧା | ୧୦ |

ପ୍ରଜା ରକ୍ତ ଜଳ- କଣିକା ପଟଳ

ସିନା ଉଚ୍ଚାସନ ପାଇ,

ଜଳଧର ରୂପ ହୋଇଥାଏ ନୃପ

ପରଜାଙ୍କ ହିତ ପାଇଁ | ୧୧ |

ଭୂମିଜଳେ ବଜ୍ର ନ ଥାଏ, ସହଜ

ମାତ୍ର ତାହା ଜଳଧରେ,

ପ୍ରଜା-କର-ଦଣ୍ଡ ନ ହୁଁ ପ୍ରଚଣ୍ଡ

ପ୍ରଚଣ଼୍ଡ ନୃପତି କରେ | ୧୨ |

ହୃଦ ପଛେ ଜ୍ୱଳେ ବିଦ୍ୟୁତ-ଅନଳେ

ଜଳାଦାନେ ଘନ ବାଧ୍ୟ,

ସୁଖ ତେଜି ରାଜାତୋଷିବ-ପରଜା

ତେବେ ତ ପରମାରାଧ୍ୟ | ୧୩ |

ସ୍ୱର୍ଗନିଶ୍ରେଣୀର ସମୁନ୍ନତ ଶିର

ରାଜପଦ ଭୂମଣ୍ଡଳେ,

ହେଲେ ଲକ୍ଷ୍ୟଭ୍ରଷ୍ଟ, ପଡ଼ି ହୁଏ ନଷ୍ଟ

ନୃପତି ଗଭୀର ତଳେ | ୧୪ |

ମାୟାକର ପରି ଦଣ୍ଡଗୋଟି ଧରି

ସମ ଦୃଷ୍ଟି ସମ ଭାବେ,

ରାଜତ୍ୱ ରଜ୍ଜୁରେବିଳସି ଋଜ୍ଜୁରେ

ନିଜ ଜୀବନ ନ ଭାବେ | ୧୫ |

ଯଦି ବାଜୀକର ରଜ୍ଜୁରେ ପୟର

ଦେଲାରୁ ନ ଯିବ ଚାଳି,

ତାଳି ମାରି ଥୋକେ ହସିଦେବେ ଲୋକ

ବାଦ୍ୟକାର ଦେବ ଗାଳି | ୧୬ |

ପ୍ରିୟା ମଇଥିଳୀ- ବିରହେ ଶିଥିଳୀ

କୃତ କରି ପ୍ରାଣ ଯେବେ,

ନ କରିବ କାର୍ଯ୍ୟ ମାନବ-ସମାଜ

ଆହୁରି ଗଞ୍ଜିବେ ତେବେ | ୧୭ |

ବୋଲିବ ସଂସାର ରାମ କୁଳାଙ୍ଗାର

ଜନ୍ମ ଲଭି ରଘୁବଂଶେ,

ବିଚାର କୃପଣ ହୋଇ ରାଜପଣ

ତ୍ୟାଗ କଲା ବଧୂବଶେ | ୧୮ |

ବାନପ୍ରସ୍ଥାଶ୍ରମ ହେଲେ ହେଁ ଉତ୍ତମ

ସମୟ ମୋ ହୋଇ ନାହିଁ,

ମୋ କାର୍ଯେ ଭରତହେବାକୁ ନିରତ

ସମ୍ମତ ବା ହେବ କାହିଁ | ୧୯ |

ଅଙ୍କତ୍ରବ୍ୟେ ପ୍ରୀତି ହ୍ରାସ ନିତି ନିତି

ଦେଖି ଦେଖି ପୁନଃ ପୁନଃ,

ହେଲେ ଶୂନ୍ୟ ଅଙ୍କ ଶୂନ୍ୟ ଯୋଗେ ଅଙ୍କ

ପରି ହୃଦପ୍ରୀତି ଗୁଣ | ୨୦ |

ସ୍ଥୂଳ କଳେବର ନୁହଇ ଅମର,

ଅମର କେବଳ ମନ,

ମନେ ଯେବେ ସଙ୍ଗ ହୋଇ ନାହିଁ ଭଙ୍ଗ

ସେହି ସୁଖ ସୁଖେ ଗଣ୍ୟ | ୨୧ |

କେ ରହିଛି ଭବେ ବାସ୍ତବ ବିଭବେ

ସୁବର୍ଣ୍ଣ ମୁକୁଟ ବାନ୍ଧି ?

ଯଶ ଅପଯଶ ନୋହି କାଳବଶ

ହୁଅନ୍ତି ତା ପ୍ରତିବାଦୀ | ୨୨ |

ସ୍ୱରଗ-ନରକ- ଗତି-ନିର୍ଦ୍ଧାରକ

ସ୍ୱଭାବେ ଜଗତ-ଜନ,

ଏଡ଼ି ଜନରବ ଅନିତ୍ୟ ବାସ୍ତବ

ସୁଖ ଲୋଡ଼େ ନୀଚ ମନ | ୨୩ |

ନାହିଁ ସିନା ଘରେ ହୃଦ-ପ୍ରେମ-ସରେ

ମୋ ପ୍ରିୟା-କମଳ-କଳି,

ପଡ଼ିଅଛି ଫୁଟି, ମକରନ୍ଦ ଲୁଟି

କରୁଅଛି ମନ-ଅଳି | ୨୪ |

ନୟନ-ଯୁଗଳ କାହିଁକି ବିକଳ

ହୋଇ ଛାଡ଼ୁଅଛି ଜଳ,

ଶୁଖିଗଲେ ସରକମଳିନୀ ମୋର

ହୋଇଯିବ ଟଳଟଳ | ୨୫ |

ବକ୍ଷ ତୁ ପଥର- ବନ୍ଧ ହୋଇ କର

ରୁଦ୍ଧ ନେତ୍ର-ଜଳ-ନାଳୀ,

ନାସିକା-ପବନ ନ ବହିବୁ ଘନ

କମ୍ପିବ-ପ୍ରାଣ-ସଙ୍ଖାଳି | ୨୬ |

ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଆସିବ ସମସ୍ତ ଭାଷିବ

ଜୀବନ-ସଙ୍ଗିନୀ କଥା,

ଶ୍ରବଣ ଯୁଗଳ ନ ହୁଅ ଚଞ୍ଚଳ

ଶୁଣିବ ମୁଞ୍ଚିବ ବ୍ୟଥା | ୨୭ |

ରେ ସନ୍ତପ୍ତ ଚର୍ମ ! ନାଶିବ ତୋ ଘର୍ମ

ସମୀର ଆସୁଛି ବହି,

ସନ୍ତାପ ନାଶିନୀ ସରେଜ ଯାମିନୀ

ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ-ସୌରଭ ବହି | ୨୮ |

ଆଉ ଏକ କଥା କହୁଛି, ଏକତା

ବାନ୍ଧି ତୁମ୍ଭେ ମନ ସଙ୍ଗେ,

ଚାଲ ହୃଦସରେ ଅନନ୍ତ ବାସରେ

ବିଳସିବ ରଙ୍ଗରସେ | ୨୯ |

ମୋ ପ୍ରାଣ-ସଙ୍ଗିନୀ ନବ କମଳିନୀ

ଫୁଟି ରହିଅଛି ତହିଁ,

ସ୍ମରଣ-ଭାସ୍କର ଚିର ତେଜସ୍କର

ଅସ୍ତ ତାର ନାହିଁ ଯହିଁ | ୩୦ |

ମୋ ବୋଲେ ରସନା ତୁ ତହିଁ ରସ ନା,

ଖାଇଛୁ ପରଜା ବିତ୍ତ;

ଯା ଧନେ ପାଳିତ- ତା ନାମେ ଚାଳିତ

ହେବାରେ ନୁହ ଭାବିତ | ୩୧ |

ଲୋକେ ଲୋକହିତ- ସାଧନ ବିହିତ

ବୋଲି ସିନା ଅଛି ପ୍ରାଣ,

ନ ହେଲେ କି ପବି- ଦ୍ରବ କରି ହବି

ପ୍ରାୟେ କରିଥାନ୍ତା ପାନ | ୩୨ |

ପିଞ୍ଜରୁ ବାହାରି ଯିବେ ଶୁକ ସାରୀ,

ଛାଡ଼ିଦେବି ରାତି ପାହୁ,

ତୋତେ ଉତ୍ତେଜିତ କରିବା ନିମିତ୍ତ

ନ ବୋଲିବେ "ସୀତା" ଆଉ | ୩୩ |

ହରିଣ-ଶାବକ ଯିବ ସେ ଯାବକ-

ରଞ୍ଜିତ ଚରଣା ପାଶ,

ଅଲକ୍ତକ ଧାର ଅଟେ ତା ଗଳାର

ରଙ୍ଗ ପାଟ-ଡୋରି-ଫାଶ | ୩୪ |

ମୟୂର-ଯୁଗଳ ରାବି ଅନର୍ଗଳ

କାହିଁକି ରହିବେ ଆଉ,

ଉଚ୍ଚାରିବା ସ୍ୱନ କା' ଅନୁକରଣ

କରି, ଭୀମରାଜ ଯାଉ | ୩୫ |

ସଙ୍ଗୀତ-ପ୍ରବୀଣା କଣ୍ଠ ସଙ୍ଗ ବିନା

ପାଇବ ନାହିଁ ଗୌରବ ?

ବୀଣା ତାହା ଜାଣି ଭାଗ୍ୟ-ଦୋଷ ମାନି

ରହିବ ହୋଇ ନୀରବ | ୩୬ |

ତହୁଁ ରାମ କ୍ଷଣେ ମୁଦ୍ରିତ ଈକ୍ଷଣେ

ଚିନ୍ତାଚଳ-ଚୂଳେ ଚଢ଼ି,

ଦେଖିଲେ କାଳର ସ୍ରୋତ ଭୟଙ୍କର

ବେଗେ ଯାଉଅଛି ଗଡ଼ି | ୩୭ |

ଚରାଚର ସର୍ବେ ତାଗଭୀର ଗର୍ଭେ

ଉଇଁ ହେଉଛନ୍ତି ଲୀନ,

ବୁଦବୁଦ ପରାଏ କେହି କ୍ଷଣେ ଥାଏ

କେବା ରହେ କିଛି ଦିନ | ୩୮ |

କୀରତି-ଶଇଳ ସେ ଘୋର ସଲିଳ-

ସ୍ରୋତ ମଧ୍ୟେ ଟେକି ଶିର,

ନ ଗଣି ଆପଦ ଚୁମ୍ବି ବିଷ୍ଣୁପଦ

ରହିଅଛି ହୋଇ ସ୍ଥିର | ୩୯ |

ଶୈଳ-ସାନୁଦେଶେ ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ବେଶେ

ପତି ସଙ୍ଗେ ସତୀଗଣ,

ହୋଇ ଯୁଗ ଯୁଗ ସୁଖେ ଯୁଗ ଯୁଗ

କରୁଛନ୍ତି ବିଚରଣ | ୪୦ |

ଅନେକ ନୃପତି ତହିଁ ପନ୍ତି ପନ୍ତି

ରତ୍ନମୟ-ସିଂହାସନେ,

ଅଛନ୍ତି ରାଜିତ ହୋଇ ବିଭ୍ରାଜିତ

ଅମର-ପୁଷ୍ପ-ଭୂଷଣେ | ୪୧ |

ଅସାଧ୍ୟ ସାଧନ- ଲବ୍ଧ ପୁଣ୍ୟଧନ

ବହିଛି ଯା' ତନୁ-ତରୀ,

ଶଇଳ ନିବାସୀ କବିବୃନ୍ଦ ଆସି

ନେଉଛନ୍ତି କର ଧରି | ୪୨ |

ଧର୍ମ ନ ବିଚାରି କେତେ ଦୁରାଚାରୀ

ଆରୋହି ତହିଁକି ବଳେ,

କବିଙ୍କର ପବି- ସମ ମୁଷ୍ଟି ଲଭି

ରହୁଛନ୍ତି କଳବଳେ | ୪୩ |

ତାଙ୍କ ସେ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ଅନାଇ ସହାସା

ଦିଅନ୍ତେ ନୟନ ଫେଡ଼ି,

ଦେଖିଲେ ଶ୍ରୀରାମ ବସୁନ୍ଧରା-ଧାମ

ରହିଛି ତିମିର ବେଢ଼ି | ୪୪ |

ସୁନୀଳ ଗଗନ ମଣ୍ଡି ତାରାଗଣ

ଅଛନ୍ତି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ମୁଖେ,

ନାହିଁ ସୁଧାକର କିନ୍ତୁ ତାହାଙ୍କର

ବାଧା ହୋଇନାହିଁ ସୁଖେ | ୪୫ |

ବୋଇଲେ, "ହେ ତାରା- ବୃନ୍ଦା ପ୍ରେମକାରା-

ବଦ୍ଧ ନୋହି ଚନ୍ଦ୍ରମାର,

ବିଧିର ବିଧାନ ଘେନି ପ୍ରଣିଧାନ

ଚିତ୍ତେ ଭ୍ରମ ଶିଶୁମାର | ୪୬ |

ବଲ୍ଲଭ ବିରହ- ବେଦନା ଦୁଃସହ

ହେଲେ ହେଁ ଜଗତ ଲାଗି,

ସେ ଦୁଃଖ ବିସ୍ମରିକର୍ମ ଅନୁସରି

ଦ୍ୟୁତି-ଦାନେ ଅଛ ଲାଗି | ୪୭ |

ତୁମ୍ଭ ଧର୍ମ-ଦୀକ୍ଷା ବେଗେ ଦିଅ ଶିକ୍ଷା

ବାଲ୍ମୀକି-ଆଶ୍ରମେ ଯାଇ,

ମୋ ହୃଦ-ଚନ୍ଦ୍ରିକା ତହିଁ ବସି ଏକା

କାନ୍ଦୁଥିବ ମୋତେ ଧ୍ୟାୟି | ୪୮ |

ଏ ରାତ୍ର ସମୟେ ବ୍ୟାକୁଳ ହୃଦୟେ

ରାବୁଥିଲେ ଚକ୍ରବାକୀ,

କରୁଣା-ପ୍ରବଣା ହୋଇ ଜ୍ଞାନବଣା

ପ୍ରାଣ ନ ରଖିବ ବାକି | ୪୯ |

ସର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ନିଦର୍ଶନ

ଦେବ କୁମୁଦିନୀ ବନ,

ଚନ୍ଦ୍ରମା ଉଦୟ ନ ହେଲେ ଅଥୟ

ନ କରି ଧରେ ଜୀବନ | ୫୦ |

ପୁନଃ ସମାଗମ- ବିଷୟ ବିଷମ

ସମସ୍ୟା ମଣିବ ନାହିଁ

ହୃଦୟ-ସଙ୍ଗମ ଅତି ମନୋରମ

ଜାଣ ତ, ଦେବ ବୁଝାଇ | ୫୧ |

ଏ କଥାରେ ଦ୍ୱଧା ଭାବିବା ସୁବିଧା

ନ ପାଇବ ସାରସାକ୍ଷୀ

କହିବ ନିଶ୍ଚୟ ମୋ' ଭାବ ନିଚୟ

ଦେଖୁଛ ତ ହେବ ସାକ୍ଷୀ | ୫୨ |

ଅଧିକନ୍ତୁ ତାର ଗର୍ଭେ ମୋ ଆତ୍ମାର

ସ୍ରୋତ ଲାଗିଅଛି ଯାଇଁ

କହିଲେ ଏ କଥା କଦାଚ ଅଯଥା

ବୋଲି ସେ ପାରିବ ନାହିଁ | ୫୩ |

ଏଥିରେ ରାଘବ ହୃଦକୁ ଲାଘବ

ସ୍ପରଶେ ଥିଲା କି କ୍ଷମ ?

ବୃଥା ତାରାଗଣ କଲେ ନିରୀକ୍ଷଣ

ଦୃଷ୍ଟି ପଥେ ଆଣି ତମ | ୫୪ |

ଗୁଣୀର ସଦଗୁଣ ନ ବୁଝି ନିପୁଣ

ହେଲେ ଦୋଷ ଦରଶନେ,

ବିଧି ବିଡ଼ମ୍ବନା ଭୋଗ ସମ୍ଭାବନା

ହୁଏ ତାର ଉଚ୍ଚାସନେ | ୫୫ |

ଦେଖି ରାମ ଦୋଷ ପାଇବେ ସନ୍ତୋଷ

ଭାବିଥିଲେ ତାରା-ତତି,

ହୃଦୟ-ଉଚ୍ଚତା ଚାହିଁ ପୋତି ମଥା

ଲାଭ କଲେ ନୀଚ ଗତି | ୫୬ |

ଦାଶରଥି-ଦୁଃଖ- ଦର୍ଶନ-ବିମୁଖ

ଖେଦ-ଖଣ୍ଡ-ହୃଦ-ବିଧୁ,

ନିଶୀଥ ସମୟ ହେଲାରୁ ଉଦୟ

ହେଲେ ତେଜି କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁ | ୫୭ |

ଜୀବଞ୍ଜୀବ ଡାକ ଦେଲା ଚକ୍ରବାକ-

ପ୍ରୀତି କରି ଉପହାସ,

ନ ଭାଳ, ନ ଭାଳ ଲେଖାଅଛି ଭାଲ-

ପଟେ ତୋର ଉପବାସ | ୫୮ |

କିମ୍ପା ନ କହିବ ଦେଇଛି ଦଇବ

ତା' ମୁଖେ ଅମୃତ ଢାଳି

ପରର ବିପତ୍ତି ଚାହିଁଲେ ସମ୍ପତ୍ତି-

ଶାଳିଏ ମାରନ୍ତି ତାଳି | ୫୯ |

ଏଣେ ବିରହିଣୀ ଶ୍ରୀରାମ ଗୃହିଣୀ

ମଣି ଦୀପ୍ତିମୟ ପୁର,

ଗଜେନ୍ଦ୍ର-ଦର୍ଶନ- ରମ୍ୟ ସୁଖାସନ

ସୁଖ ଭୋଗୁଁ ହୋଇ ଦୂର | ୬୦ |

ପୂର୍ବ ପରିଚିତ ପଲ୍ଲବ ରଚିତ

ଉଟଜେ ଅଜନାସନେ,

କରି ଅବସ୍ଥାନ ପୂର୍ବ କଥାମାନ

ଭାବୁଛନ୍ତି ମନେ ମନେ | ୬୧ |

ପ୍ରାଣନାଥଙ୍କରପ୍ରେମ-ଜରଜର

ମଧୁମୟ ସମ୍ଭାଷଣ,

ହୃଦ ଫନୋଗ୍ରାଫେ ପରବେଶି ଆପେ

ତୋଳୁଛି ନିର୍ମଳ ସ୍ୱନ | ୬୨ |

ସର୍ବ ଭୟ-ହର ସରଳ ସୁନ୍ଦର

ମରକତ-ପ୍ରଭୁ ବାହୁ,

ମାନସିକ ଧ୍ୟାନେ ଶିର ସନ୍ନିଧ୍ୟାନେ

ଦିଶୁଅଛି ଦାଉ ଦାଉ | ୬୩ |

ନିଦ୍ରା ପରିହରି ଥାଆନ୍ତି ପ୍ରହରୀ

ଯେ ରୂପେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ସଙ୍ଗୀ,

ସ୍ମରଣ-ମୁକୁରେ ଦିଶନ୍ତି ଅଦୂରେ

ସେ ରୂପେ ହୋଇ-ନିଷଙ୍ଗୀ | ୬୪ |

ସେ ସ୍ୱାମୀ ଦେବର କରିଛନ୍ତି ଦୂର

ଏ କଥା ଦେବାରୁ ଭାବି,

ହିମାକ୍ତ ନଳିନ ସଦୃଶ ମଳିନ

ନେତ୍ର ହେଲା ନୀରସ୍ରାବୀ | ୬୫ |

ଖଜୁରିଆ କର- କ୍ଷୋଭ ଆଘାତରେ

ସତୀ ଦଶା ହେଲା ତଥା | ୬୬ |

ଏହି ରୂପେ ପ୍ରିୟ ପ୍ରିୟାଭାବ ପ୍ରିୟ-

ଭାବ ପ୍ରିୟା ସ୍ମରି ସ୍ମରି,

ଦୁଃଖାସନେ ବସି ଧରି ଧୈର୍ଯ୍ୟ-ଅସି

କାଟୁଥିଲେ ବିଭାବରୀ | ୬୭ |

ଆତ୍ମା ଶିର-ଶ୍ରମ ସମୁଦ୍ଭୂତ ଘର୍ମ

ବହି ବହି ଅବିରଳ,

ପକ୍ଷ୍ମ-ଗୁଳ୍ମ-ରାଶି ଧୌତ କରି ଆସି

ପ୍ଳାବୁଥିଲା ଗଣ୍ଡସ୍ଥଳ | ୬୮ |

ରାବିଲା ଶର୍ବରୀ ପେଚା-ବେଶ ଧରି

କ୍ରମେ ହୋଇ କ୍ଷୀଣପ୍ରାଣ,

ରକତେ ଗଗନ ପ୍ଲାବି ପଳାୟନ

ଉପାୟେ ପାଇଲା ତ୍ରାଣ | ୬୯ |

ପ୍ରେମିକ ପ୍ରେମିକା ପଦେ ଅହମିକା

ବିକି ଦେଇ ତାରାଗଣ,

ପୁଷ୍ପ ବେଶେ ଝଡ଼ି ଅବନୀରେ ପଡ଼ି

ଲୋଡ଼ିଲେ ତାଙ୍କ ଶରଣ | ୭୦ |

ଶରଣ-ବତ୍ସଳ ରଘୁନାଥ ଛଳି

ନ ଧରି ରଖିଲେ ମାନ,

ଦେଲେ ଏହି ବର- "ଯୁଗ ଯୁଗାନ୍ତର

ମସ୍ତକେ ପାଇବ ସ୍ଥାନ |" ୭୧ |